Veel beginnende ondernemers en personen die het ondernemerschap ambiëren en hierover meer willen weten, raken vaak in de war wanneer zij de termen merk, merknaam en handelsnaam horen. Niet verwonderlijk, want in de fase voorafgaand aan de lancering van je eigen onderneming komt er veel op je af. Bovendien bestaan er ook enkele overeenkomsten tussen een merk en een handelsnaam. Toch bestaan er verschillen: in functie, in registratie en in geboden bescherming.
Wat is het verschil tussen de handelsnaam en een merknaam?
Het verschil tussen de handelsnaam en een merknaam is de functie die beide hebben. Een merknaam of logo geeft merkbescherming op de producten of diensten die je levert, zodat je kunt optreden tegen andere partijen die voor verwarring zorgen met jouw merk en daarmee merkinbreuk plegen. De handelsnaam biedt lokale bescherming op jouw bedrijfsnaam, maar beschermt niet de naam voor de producten of diensten die je levert.
Wat is de functie van een merk?
Je merk is de naam waaronder je jouw producten en/of diensten aan de consument aanbiedt. De functie van je merk is het creëren van onderscheidend vermogen. Wat we daarmee bedoelen? Het creëren van helderheid bij de klant, zodat deze jouw producten en diensten goed kan onderscheiden van de producten en diensten van andere ondernemingen. Een merk moet om die reden ook herkenbaar, kort en eenvoudig zijn, zodat deze door het publiek zo goed mogelijk kan worden onthouden.
Wat is de functie van een handelsnaam?
Het verschil tussen een merk en een handelsnaam is dat je de laatste niet gebruikt om producten en diensten onder te verkopen, maar voor je overige bedrijfsvoering. De handelsnaam wordt dan ook wel bedrijfsnaam genoemd. Het is de naam die je in het Handelsregister van de Kruispuntbank laat registreren, samen met andere basale informatie. Niet zelden is een handelsnaam hetzelfde als een merknaam, maar opgemerkt moet worden dat een handelsnaam ook meerdere merken kan voeren.
Wanneer zijn een merk en een handelsnaam geldig?
Wanneer we nadenken over het verschil tussen een handelsnaam en merknaam, kunnen we niet alleen concluderen dat we deze voor andere doeleinden gebruiken, maar ook dat de geldigheid ervan op een geheel andere manier tot stand komt. Een handelsnaam wordt met inschrijving in het handelsregister niet per se geldig; dat wordt het enkel door feitelijk gebruik. Dat kan een naamaanduiding op de gevel zijn, maar ook een weergave ervan op visitekaartjes en op je website. Registratie van je handelsnaam is dan ook wel verplicht, maar geen vereiste voor geldigheid ervan.
Het first to file principe bij merken
In schril contrast daarmee staat het merk of de merknaam; deze verkrijgt zijn geldigheid namelijk pas na registratie in het merkenregister. Ook wanneer je deze bij wijze van spreken al jaren zou gebruiken. Binnen de Benelux, maar ook de rest van de Europese Unie en veel andere landen wereldwijd geldt een first to file principe. Dit houdt in dat degene die zijn merk als eerst laat registeren, daarover de exclusieve rechten verkrijgt. Ook wanneer hij of zij het merk nog nooit eerder in het verleden heeft gebruikt.
Hoe regel je de registratie van een merk en een handelsnaam?
Ook wat registratieprocedure betreft bestaat er een verschil tussen een handelsnaam en je merknaam. Het vastleggen van die laatste is een procedure die weinig inspanning vereist. Het enige wat je hoeft te doen, is hiervoor een afspraak met de Kruispuntbank te maken. Er gaat geen toetsing aan vooraf, alhoewel het wel de bedoeling is dat je vooraf nagaat of er geen identieke handelsnamen bestaan binnen jouw branche en regio.
De toetsingsprocedure voor merkregistratie
Voor het registreren van een merk wend je je tot een onder de overheid vallende merkeninstantie. Deze voert een strenge toetsing uit die uit meerdere fases bestaat. Pas na volledige goedkeuring is registratie en dus merkbescherming een feit. Na een eerste controle van de formele vereisten, zal je merkaanvraag worden gepubliceerd. Op dat moment start een bezwaarperiode van twee maanden waarbinnen andere merkhouders protest kunnen aantekenen tegen toekenning van jouw merk.
Welke bescherming bieden beide registraties?
Wanneer je de bescherming die uit de registraties voortvloeit met elkaar vergelijkt, zul je moeten concluderen dat het merkenrecht een veel sterkere dekking heeft. Deze beperkt zich namelijk niet tot een bepaalde branche of regio, wat bij het handelsrecht wel het geval is. Bakker Bob Janssen uit Utrecht kan dus geen stappen ondernemen tegen Bakker Bob Janssen uit Leeuwarden. Maakt iemand inbreuk op jouw merk(naam)? Om echt van inbreuk te kunnen spreken en hiertegen op te treden, dient er sprake te zijn van een merk dat producten en diensten aanbiedt die in dezelfde klassen vallen als degene die door jou worden aangeboden.
Het merkteken
Alvorens je met je onderneming of eigen merk start, doe je er dus goed aan je te verdiepen in het verschil tussen een merk en een handelsnaam, maar ook in wat beide voor je kunnen betekenen. Ze zijn nu eenmaal niet voor niets in het leven geroepen. Velen vragen zich overigens af of het nodig is om het ® teken bij een merk te voeren zodra deze is geregistreerd. Alhoewel dit je zeker voordelen kan opleveren, is het niet verplicht en is het juridisch gezien niet van waarde. Als je het r-teken gaat gebruiken zonder merkregistratie, dan wordt dit gezien als misleiding en dat is verboden.
