Merkenrecht
Alle informatie over het merkenrecht vind je hier in één overzicht online…
Merknaam registreren
Het registreren van een merknaam zorgt ervoor dat je een monopolie krijgt op het merk. Hierdoor kun je concurrenten tegenhouden en misbruik van jouw naam stoppen zodat niemand kan onterecht profiteert van jouw succes.
Logo registreren
In veel gevallen kan een naam niet worden geregistreerd en wordt daarom gekozen om de woord/beeldmerk combinatie vast te leggen. Oftewel het logo, dit is een mooi alternatief en biedt goede bescherming.
Merkregistratie
Een merkregistratie kan uit verschillende onderdelen bestaan. De naam, het logo of een combinatie daarvan. Omdat het merkenrecht ingewikkelder is dan je denkt leggen we het je graag uit.
Model registreren
Modelregistratie zorgt ervoor dat niemand iets met jouw model mag ondernemen zonder dat jij hem daar de toestemming voor gaf.
Merkbewaking
Het bewaken van een merk is essentieel om verwatering te voorkomen en op tijd op te kunnen treden tegen nieuwe aanvragen. Ongeveer 91% van onze klanten neemt deze software dan ook af.
Merkonderzoek
Je merk onderzoeken is belangrijk voordat je gaat registreren, zodat je zeker weet wat de kansen en risico’s zijn. Hierdoor vergroot je de kans op een succesvolle registratie aanzienlijk.
Idee vastleggen
De meeste concepten kun je (internationaal) registreren. Denk aan een scenario voor een film, een plot voor een boek of een format voor een tv-programma. Of een idee voor een revolutionaire app of een innovatief product.
FAQ
Het merk van jouw product of dienst is ontzettend belangrijk. De kracht van een merk is dat het zorgt voor naamsbekendheid en het promoot de unieke eigenschappen.
Je wilt dus niet dat de concurrentie jouw merk misbruikt of meelift op het succes. Daarom is het belangrijk om je merk te beschermen tegen acties van derden. Wettelijke bescherming verkrijg je door het merk te laten registreren. Na de registratie ben je in het bezit van het merkenrecht. Voor het zover is, komt er wel een aantal zaken bij kijken.
Wat is merkenrecht?
Het geheel van wetgeving, regels, eisen en jurisdictie die de rechten op een merk bepalen, noemen we merkenrecht. Daardoor mag de merknaam alleen met toestemming van de eigenaar van het merk worden gebruikt.
Een merk, dat is volgens het Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE) het volgende: ‘Als individuele merken worden beschouwd de benamingen, tekeningen, afdrukken, stempels, letters, cijfers, vormen van waren of van verpakking en alle andere voor grafische voorstelling vatbare tekens, die dienen om de waren of diensten van een onderneming te onderscheiden.’
Wat houdt merkenrecht in?
Het merkenrecht maakt deel uit van de intellectuele eigendomsrechten. Dat zijn zowel artistieke als industriële rechten. Artistieke rechten zijn bijvoorbeeld auteursrechten. Onder industriële rechten vallen merken, modellen, octrooien en kwekersrechten.
In België hebben we geen eigen nationale wetgeving voor het merkenrecht. De regels worden in ons land hoofdzakelijk bepaald door het Benelux-Verdrag. Het Benelux-Bureau voor de intellectuele Eigendom (BBIE) is een specifieke instantie, opgericht om zich bezig te houden met beheer van het merkenregister.
Waarom is merkrecht belangrijk voor jouw bedrijf?
Je merk is belangrijk voor je klant, hij kiest bewust voor jouw product of dienst en weet wat hij van jouw merk kan verwachten. Een merk staat dus voor een identiteit, het is meer dan louter je naam of je logo.
Via het merkenrecht kan je je merk beschermen door het te laten opnemen in het officiële Benelux Merkenregister. Wanneer concurrenten je merk misbruiken, kan je dankzij die registratie juridische stappen tegen hen ondernemen.
Waar staat merkrecht in de wet?
Zoals gezegd kent België geen eigen wetgeving omtrent merkenrecht, het staat dus niet in ons Burgerlijk Wetboek. Toch zijn er enkele bronnen die je kan raadplegen, namelijk een verdrag en een richtlijn. Het BVIE is het Benelux-Verdrag inzake Intellectuele Eigendom. Daarnaast is er ook de nieuwe Uniemerkenverordening. Doel daarvan is om het merkenstelsel in de Europese Unie te moderniseren door het effectiever, efficiënter en consistenter te maken en het aan te passen aan het internettijdperk.
Wat is de herkomstfunctie of het onderscheidend vermogen?
De meest wezenlijke functie van een merk is de herkomstfunctie, het moet duidelijk zijn van welk bedrijf het product of de dienst is. Dat wil eigenlijk zeggen dat de consument je merk moet kunnen onderscheiden van goederen en diensten van je concurrenten. Anders gezegd, het onderscheidend vermogen van je merk.
Wat zijn de verschillen tussen een handelsnaam en een merk?
Eenvoudig uitgelegd: een handelsnaam is de naam waarmee je als onderneming naar buiten treedt, een merk is de naam waaronder je een product of dienst verkoopt. Het grote verschil tussen die twee is dat een handelsnaam beschrijvend mag zijn en een merk niet, een merk moet onderscheidend vermogen hebben.
Je handelsnaam is dus de naam die je bijvoorbeeld op je website, visitekaartjes en facturen zet. Je kan je handelsnaam inschrijven bij de Kruispuntbank, maar dat wil niet zeggen dat die beschermd is. Soms is je merknaam dezelfde als je handelsnaam, maar je kan ook meerdere merken hebben binnen je onderneming. Die merken bescherm je eenvoudig via het merkenrecht. Belangrijk is wel dat je je merk laat deponeren. De naam gebruiken is niet voldoende om het monopolie te hebben.
Het grote voordeel van het deponeren van je merk is dat je als houder beschermd bent in het hele gebied waarvoor je registratie geldt, bijvoorbeeld de Benelux of de Europese Unie. Gebruikt een concurrent dezelfde naam of een gelijkaardige naam, dan kan je daartegen optreden als je merk gedeponeerd is.
De 5 verschillen tussen handelsnaam & merk:
- Waar een merk een onderscheidend vermogen moet hebben, mag een handelsnaam louter beschrijvend zijn.
- Een handelsnaam is beperkt beschermd van zodra die gebruikt wordt. Een merk moet worden geregistreerd alvorens het daadwerkelijk beschermd is.
- Het handelsnaamrecht slaat op de naam van een onderneming, niet op de logo’s, kleuren of slogans. Het merkenrecht gaat daarin verder.
- Het handelsnaamrecht is geografisch beperkt tot het gebied waarbinnen je als onderneming de naam gebruikt. Het merkenrecht geldt voor het hele gebied waarvoor je de registratie aanvraagt, bijvoorbeeld binnen het Benelux-, Europees of Internationaal recht.
- Het handelsnaamrecht is van toepassing op de naam, niet op de producten of diensten die je aanbiedt. Het merkenrecht is dat wel.
Waarom moet een merk onderscheidend zijn?
Een merkregistratie heeft het alleenrecht voor het gebruik van het merk voor bepaalde producten en diensten. Het zou vreemd zijn als je deze monopolie hebt voor een algemene beschrijving van producten. Niemand anders mag dit dan nog gebruiken. Vandaar dat een merk onderscheidend dient te zijn. Bijvoorbeeld: het toekennen van het alleenrecht op het woord ‘slager’ voor slagersdiensten, betekent dat geen enkele slager het woord ‘slager’ nog mag gebruiken. ‘Slager’ als handelsnaam voor een elektronicazaak mag bijvoorbeeld wel. Er bestaat geen vast criterium om vast te stellen of iets voldoende onderscheidend is.
Welke soorten merken bestaan er?
Het BOIP wil bij de aanvraag weten welke soort merk je wil registreren. In totaal bestaan er tien verschillende typen. De meest gebruikte zijn woordmerken, zuivere beeldmerk of beeldmerken met woordelementen.
- Woordmerk: het woordmerk bestaat uit alfanumerieke tekens (letters en cijfers). Een product of dienst draagt dus een naam.
- Beeldmerk: het beeldmerk is nog weer onder te verdelen in twee verschillende categorieën:
- Zuiver beeldmerk: hier gaat het om een logo of etiket met enkel beeldelementen en dus geen tekens.
- Beeldmerk met woordelementen: dit merk is een combinatie van beeld- en woordelementen.
Het volledige overzicht aan mogelijk merken is als volgt:
Woordmerk: dat is de onderscheidende naam waarmee je product of dienst op de markt is.
Beeldmerk: dat kan een zuiver beeldmerk zijn, zoals je logo, of een beeldmerk met woordelementen. De registratie geldt dan voor het geheel.
Vormmerk: heeft je verpakking een speciale, kenmerkende vorm, dan kan je ze als vormmerk laten registreren. Denk maar een de herkenbare vorm van je favoriete parfumflesje.
Kleurmerk: onderscheidt je merk zich van concurrenten door een bepaalde kleur of specifieke kleurencombinatie, registreer die dan.
Klankmerk: er zijn zo van die reclamedeuntjes die je niet meer uit je hoofd krijgt als je ze ’s ochtends op de radio hoort. Kans is groot dat die jingle als merk geregistreerd is.
Patroonmerk: worden bepaalde elementen van je merk in een reeks herhaald, dan spreek je van een patroonmerk.
Positiemerk: heb je bijvoorbeeld een label dat steevast op dezelfde plaats aangebracht wordt, dan kan je dat registreren als positiemerk.
Bewegingsmerk: bijvoorbeeld een video zonder geluid kan hiervoor in aanmerking komen.
Multimediamerk: in dit geval spreken we van een combinatie van beeld en klank.
Hologrammerk: je merk wordt gekenmerkt door holografische elementen? Vraag dan de registratie aan als hologrammerk.
Welke andere functies kent het merkrecht?
Met je merk kan je je goederen of diensten onderscheiden van die van je concurrent. Je helpt de consument dus om bewuster en makkelijker te kiezen. Maar naast die herkomstfunctie heeft het merkenrecht ook een identificatie, verkoop-, reclame- en goodwillfunctie.
Economisch gezien is het doel ervan eenvoudig: bijdragen aan markttransparantie.
Hoe verhoudt het merkenrecht zich tot auteursrecht?
Het auteursrecht maakt net als het merkenrecht, octrooirecht, kwekersrecht en modelrecht deel uit van de intellectuele eigendomsrechten. Met die rechten verkrijg je het alleenrecht en kan je elke vorm van reproductie en gebruik zonder jouw toestemming verbieden. Het auteursrecht biedt bescherming aan de maker van een creatief werk, zoals een tekst, muziekstuk of kunstwerk. De maker of auteur is de fysieke persoon die het werk creëert. Alleen hij kan beslissen over de exploitatie van zijn werk.
Auteursrecht ontstaat automatisch door het maken van een origineel werk. In de meeste landen hoef je er dus niks voor te doen om je monopolie te behouden. Geen formaliteiten vervullen of je werk registreren. Een belangrijk verschil met het merkenrecht.
Kan je een boete krijgen?
Het antwoord is eenvoudig: neen, een boete binnen het merkenrecht kan je niet krijgen, want die kan alleen opgelegd worden door een overheidsinstantie. Tussen ondernemingen onderling, privaatrechtelijk dus, kan enkel een schadevergoeding worden geëist.
Bij merkinbreuk ontstaat dus het recht op schadevergoeding. Het Benelux-Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE) kent verschillende inbreukcriteria. Zo mag je het merk van een ander niet identiek gebruiken. Niet voor dezelfde goederen of diensten, maar ook niet voor niet-soortgelijke goederen of diensten. Daarnaast is elk ander gebruik van iemands merk verboden.
Geweigerde aanvraag
Als een merk niet onderscheidend genoeg is, dan wordt de aanvraag geweigerd. De gemaakte kosten worden tevens niet vergoed en is er dus geen sprake van merkbescherming. Een gebrek aan onderscheidend vermogen en een te beschrijvende merknaam zijn de twee belangrijkste redenen waarom merkregistraties geweigerd worden. Maar ook deze redenen komen voor: een merk is misleidend, een merk is een officieel embleem van een staat of internationale organisatie of een teken lijkt veel op een beschermde geografische aanduiding of een traditionele aanduiding voor wijn of een gegarandeerde traditionele specialiteit.
Individueel merk, een collectief of certificeringsmerk
We kennen in de Benelux het individuele merk, een collectief of certificeringsmerk is. De meeste merken zijn individuele merken, wat wil zeggen dat een merk producten of diensten van onderscheidt ten opzichte van andere ondernemingen. Het collectief merk wordt gebruikt door verenigingen. Het collectief merk geeft aan dat producten of diensten afkomstig zijn van verenigingsleden. Houders van certificeringsmerken garanderen dat producten of diensten voldoen aan bepaalde kenmerken. Dit kunnen bijvoorbeeld bepaalde productiekenmerken of specifieke kwaliteitseisen zijn. Alle mogelijke kenmerken kunnen in principe gecertificeerd worden.
