Bedrijfsgeheim

Hoe kun je een bedrijfsgeheim beschermen?

Het bedrijfsgeheim vormt een subcategorie van intellectueel eigendom en betreffen bedrijfsinformatie en andere knowhow die uiterst waardevol zijn. Deze informatie is vertrouwelijk en moet dat ook blijven. Om officieel van een bedrijfsgeheim te spreken, moet de houder ook maatregelen nemen om dit te waarborgen. Denk bijvoorbeeld aan de frisdrank cola. Er zijn veel fabrikanten die dit maken, maar niemand weet de smaak van de ultieme Coca-Cola te evenaren. Het recept daarvan ligt namelijk besloten in een bedrijfsgeheim. En dat kan permanent intact worden gehouden, zolang er aan de voorwaarden wordt voldaan.

Voor wie zijn bedrijfsgeheimen belangrijk?

Bedrijfsgeheimen kunnen van belang zijn voor de meest uiteenlopende bedrijven. Starters, bedrijven in de dienstensector, maar ook zeker voor de innovatieve bedrijven. Wanneer je je bezighoudt met de verzameling, ontwikkeling en toepassing van kennis, of deze uitwisselt met andere ondernemingen en/of onderzoeksinstituten, is het beschermen van de vertrouwelijkheid daarvan van het grootste belang. Je rendement en concurrentiepositie zijn er nu eenmaal van afhankelijk. Wil jij je positie op de markt kunnen behouden en zelfs versterken? Enkele jaren geleden is de Wet bescherming bedrijfsgeheimen (Wbb) in het leven geroepen. Deze kan je hierbij helpen. 

De huidige ontwikkelingen

De hierboven genoemde wet had niet veel later moeten worden gelanceerd. Anno nu krijgen ondernemers steeds vaker met risico’s voor hun bedrijfsgeheimen te maken. Alhoewel er ook in het verleden werd getracht om informatie te stelen, kopiëren en zonder toestemming te verspreiden, vinden kwaadwillende geesten hier nu steeds meer mogelijkheden voor. De ontwikkeling van informatie- en communicatietechnologieën die zich in sneltreinvaart voortzetten, dragen daar onder andere aan bij. Ook globalisering speelt een rol van belang.

Bedrijfsgeheimen en houders daarvan: definitie

Alvorens we verder ingaan op het belang van bedrijfsgeheimen, is het goed om even stil te staan bij welke soorten informatie een bedrijfsgeheim kunnen vormen. Zo kan dit technische kennis, een formule of een recept, software of onderzoeksgegevens betreffen. Maar ook een concept of een strategie, een specifiek werkproces, een klantenbestand of een contract kunnen vertrouwelijk zijn. De houder van een bedrijfsgeheim kan een natuurlijke persoon of een rechtspersoon zijn.

Waar staat de Wet bescherming bedrijfsgeheimen voor?

De Wet bescherming bedrijfsgegevens (Wbb) is een wet die beschrijft wat een bedrijfsgeheim is en op welke manieren je deze kunt beschermen. Met behulp van deze wet kun je optreden tegen partijen die jouw bedrijfsgeheim bijvoorbeeld onrechtmatig verkrijgen, maar ook gebruiken of zelfs publiceren. Zo wordt de positie van de houders sterk verbeterd. Elke houder kan zich direct op deze wet en de maatregelen die hierin zijn opgenomen, beroepen. Je hoeft je bedrijfsgeheim daarvoor niet te registreren.

Een wet op basis van Europese richtlijnen

De Wet bescherming bedrijfsgegevens is voortgevloeid uit de eerder opgestelde Europese richtlijnen waarover door alle lidstaten overeenstemming werd bereikt en die als aanvulling op of alternatief voor IE-rechten werd ontwikkeld. Deze Europese wet werd in juli 2016 in werking gesteld. In oktober 2018 werd deze in de Nederlandse wet- en regelgeving geïmplementeerd. Voordat deze wet in werking trad, bestond er in ons land geen wetgeving ter waarborging van bedrijfsgeheimen.

Aantonen hoe je geheimen van je bedrijf beveiligt

Zoals hiervoor al even genoemd, is er voor een bedrijfsgeheim geen registratie nodig; deze ontstaat automatisch zolang het aan de voorwaarden voldoet. Dat betekent echter niet dat je helemaal niets hoeft vast te leggen. Je moet, wanneer het er onverhoopt op aankomt, namelijk wel kunnen aantonen welke maatregelen je hebt getroffen om je bedrijfsgeheimen ook echt geheim te houden. Zo kun je je geheimen fysiek beveiligen door ze in een kluis of beveiligd archief te plaatsen. Een andere verstandige zet is het maken van contractuele afspraken, waarin wordt beschreven welke informatie tot de bedrijfsgeheimen behoort. 

Andere mogelijkheden om een bedrijfsgeheim te beveiligen

Ook zou je kunnen denken aan geheimhoudingsclausules in handelscontracten en het enkel toegang geven tot bedrijfsgeheimen aan sleutelfiguren. Zo blijft het aantal personen dat in contact komt met deze informatie beperkt. Een bredere beveiligingsmaatregel is het nemen van elektronische en bouwkundige maatregelen om de toegankelijkheid van je bedrijfsterrein te verminderen.

Digitale bescherming van je geheimen

De digitale wereld is non-stop in ontwikkeling, dus waarom zou je ook niet kiezen om je bedrijfsgeheimen op digitale wijze te beschermen? Zo bestaan er ook digitale kluizen, waarvan het i-DEPOT de bekendste is. Dit depot is vooral raadzaam voor iedereen die regelmatig met nieuwe ideeën komt. Enkel de uitwerking van een idee is te beschermen, bijvoorbeeld middels het merkenrecht of het octrooirecht. Echter is het digitaal beschermen van je bedrijfsgeheim wel een manier om in de toekomst te kunnen aantonen dat jouw idee al een tijd bestond. Dit helpt je wanneer je onverhoopt in een conflict bent verwikkeld.

Welke voorwaarden gelden er om een bedrijfsgeheim te kunnen beschermen?

We noemden al even dat bedrijfsgeheimen kunnen worden beschermd wanneer zij aan de geldende voorwaarden voldoen. In totaal zijn er drie voorwaarden, te weten:

1. De informatie is geheim. Dit houdt in dat deze niet algemeen bekend is en ook niet zomaar toegankelijk is voor de personen die ermee te maken hebben.
2. De informatie heeft handelswaarde. Neem hierbij als voorbeeld het recept voor een frisdrank. Wanneer iedereen deze zou bezitten, zou het zijn commerciële waarde kwijtraken.
3. De houder van het bedrijfsgeheim moet kunnen aantonen dat hij zijn best heeft gedaan om het geheim ook daadwerkelijk vertrouwelijk te houden.

De geheimhoudingsovereenkomst als sterke maatregel

Wat betreft de laatste van de drie voorwaarden -het moeten kunnen aantonen van inspanningen die de houder heeft verricht om informatie vertrouwelijk te houden- geldt een belangrijke tip: het laten ondertekenen van een geheimhoudingsovereenkomst door partijen die in aanraking komen met de geheim te houden informatie. Men noemt deze overeenkomst ook wel eens NDA, wat de afkorting is voor de Engelse term non-disclosure agreement. De informatie dien je daarin zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. Gebruik ook het stempel ‘vertrouwelijk’ of ‘geheim’ op de documenten die dit betreft, om degenen die deze in hun bezit krijgen, nogmaals te herinneren aan hun belofte.

Wanneer sta je in je recht?

Het is een foutieve aanname om te denken dat een bedrijfsgeheim zomaar beschermd zal zijn. Dat blijkt wel uit de voorwaarden die eraan worden gesteld. Wanneer hier onvoldoende aan wordt beantwoord, zal een rechter je tijdens een onverhoopte zaak niet in je gelijk kunnen stellen. Voldoe je niet genoeg aan de voorwaarden, dan kan deze al gauw besluiten dat er sprake is van vrije concurrentie, waarin eenieder vrij is om een markt te betreden (en te verlaten). Er zijn meerdere rechtszaken die hiertoe ter illustratie kunnen dienen. Zo ook onderstaande.

Schending van het bedrijfsgeheim of vrije concurrentie?

In een rechtszaak stond partij A tegenover partij B en de voormalig medewerker van partij A. Beide bedrijven betreffen bedrijven die zich bezighouden met de ontwikkeling van apparatuur voor autowasstraten. De betreffende medewerkers had als servicemanager de hoogste technische functie binnen bedrijf A bekleed. Een jaar na zijn overstap naar bedrijf B, lanceerde die laatste een innovatief waterzuiveringssysteem dat erg leek op het systeem dat bedrijf A had ontwikkeld. Deze ging wegens het vermoeden dat de oud-werknemer bedrijfsgeheim had doorgespeeld in beroep. Omdat het bedrijf beschermende maatregelen echter onvoldoende kon aantonen en dus niet aan de voorwaarden voldeed, oordeelde de rechter dat er sprake was van vrije concurrentie.

Waar beschermt de Wbb tegen?

De Wet bescherming bedrijfsgeheimen beschermt je als houder van bedrijfsvertrouwelijke informatie tegen verschillende zaken, waaronder diefstal, kopiëren zonder toestemming, bekendmaking of het verbreken van een geheimhoudingsovereenkomst. Ook tegen economische spionage kun je worden beschermd. Je kunt dus optreden tegen elke partij die jouw bedrijfsgeheim onrechtmatig, oftewel zonder toestemming, heeft verkregen, gebruikt of geopenbaard.

Bescherming tegen de exploitatie van inbreukmakende goederen

Tevens word je als houder beschermd in het geval dat er inbreukmakende goederen worden verkocht. Dit kunnen goederen zijn die een andere partij produceert en commercieel exploiteert, terwijl deze voor de ontwikkeling en productie ervan gebruikt heeft gemaakt van jouw bedrijfsgeheim. Middels een kort geding kun je dit vrij snel verhinderen en eventueel vernietiging van reeds vervaardigde producten eisen. Wil je ook een schadevergoeding kunnen vorderen, dan start je een bodemprocedure.

Andere maatregelen en procedures

Behalve de bovenstaande, kun je als houder van een bedrijfsgeheim ook andere maatregelen en procedures bij de rechter verzoeken. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan het instellen van een verbod dat iemand je bedrijfsgeheimen openbaar maakt of het openbaar maken van de rechterlijke uitspraak. In plaats van het vernietigen van inbreukmakende producten wordt er soms verzocht tot in beslagname van deze goederen.

Verstevig je positie

Dergelijke rechterlijke procedures wil je natuurlijk liever voorkomen. Daarom is het beste advies: zorg ervoor dat je aan de drie gestelde voorwaarden voldoet om de kans dat je in je gelijk wordt gesteld, zo groot mogelijk te maken. Ondanks de mogelijke gevolgen die hieraan zijn verbonden, doen veel houders van bedrijfsgeheimen nog te weinig om deze te beschermen. En dat terwijl dat helemaal niet ingewikkeld hoeft te zijn.