Wat is de functie van het merkenregister?
In het merkenregister vind je merken die zijn aangevraagd, gepubliceerd en ingeschreven. In het register vind je ook merken die (voorlopig) zijn geweigerd en niet zijn ingetrokken.
Een merk gebruik je om de goederen of diensten die jij aan de consument aanbiedt te kunnen onderscheiden van de goederen of diensten van jouw concurrenten. Op die manier ontstaat er een duidelijke markt voor (potentiële) kopers. Een merk kan een teken van zeer uiteenlopende aard zijn. De meeste ondernemers kiezen voor een woordmerk, een beeldmerk of een combinatie van beide. Echter kunnen ook andere zaken, waaronder kleuren, hologrammen en vormen als merk in het register worden opgenomen. Publicatie van de aanvraag geschiedt enkel na een positieve inhoudelijke toetsing.
De reikwijdte van je merkbescherming
De functie van een merk is onderscheiding: merken zorgen ervoor dat consumenten en andere bedrijven weten van welke onderneming bepaalde producten of diensten afkomstig zijn. De functie van het register is het vastleggen daarvan en het op deze manier beschermen van de merkenrechten van elke individuele ondernemer. Hoe ver jouw merkenrecht strekt, is afhankelijk van de vraag in de registers van welke landen je jouw merk laat opnemen? Naast het Benelux merkenregister bestaat er een Europese variant en een Internationaal register voor merkregistraties.
Het Benelux merkenregister
Het vastleggen van je merk in het Benelux merkenregister levert je merkbescherming in Nederland, België en Luxemburg op. Opname in het register van de EU verschaft merkbescherming in alle 27 landen van de Europese Unie. Met een internationale merkregistratie geniet je zelfs bescherming in de door jou gekozen landen buiten het Europese continent. Tegenwoordig worden er steeds minder Benelux registraties ingediend omdat registratie voor de gehele Europese Unie slechts geringe extra kosten oplevert. Echter is direct groot beginnen niet altijd raadzaam. Een Benelux registratie kan een goede basis voor een internationale uitbreiding betekenen. Bovendien is het risico veel kleiner dat er een beroep wordt ingediend.
Het Uniemerk en het internationale merk
Opname in het register voor merken binnen de Europese Unie betekent dat je in één keer bescherming verkrijgt in alle 27 landen die tot de Europese Unie behoren. Een internationaal merk biedt je de mogelijkheid tot bescherming in alle landen die bij het Protocol van Madrid zijn aangesloten of een selectie daarvan.
Voorwaarden voor opname in het merkenregister
Opname in de openbare registers is, zoals je wellicht weet, geen kwestie van een eenvoudige inschrijving. Er worden verschillende voorwaarden aan je merk gesteld. Zo dient je merk deugdelijk, geoorloofd en rechtmatig te zijn. Deugdelijkheid betekent dat een merk niet te beschrijvend mag zijn en onderscheidend vermogen moet hebben. Geoorloofdheid betekent dat het merk niet in strijd met de goede zeden of de openbare orde mag zijn en dat het de consument niet mag misleiden. Met rechtmatigheid wordt bedoeld dat je merk niet in strijd is met oudere merken.
Het onderscheidend vermogen speelt een centrale rol
Dat een merk niet te beschrijvend mag zijn, betekent bijvoorbeeld dat je woorden die in het dagelijks leven veelvuldig in algemeen taalgebruik worden gebruikt, geen merk kunnen zijn. Op dergelijke woorden kun je nu eenmaal geen monopolie verkrijgen. Het merk ‘bakker’ voor bakkerijen komt om die reden dus niet in aanmerking voor bescherming.
Een voorbeeld
Om het bovenstaande toe te lichten, geven we een kort voorbeeld. Iedereen is wel bekend met de voetbalclub Ajax, die dusdanig bekend is dat het tot een merk op zich is uitgegroeid. Er worden verschillende zaken, waaronder merchandise, onder deze merknaam verkocht. Maar zoals je wellicht ook wel weet, bestaat er eveneens een schoonmaakmiddel met de naam Ajax. De voetbalclub kan daartegen niet optreden, omdat dit identieke merk zaken aanbiedt die in heel andere productcategorieën vallen.
In welke klassen kan ik mijn producten of diensten registreren?
De meeste landen werken volgens de Nice Classificatie. Deze onderscheidt in totaal 45 klassen: 34 klassen voor producten en 11 klassen voor diensten. Het is erg belangrijk om hier goed over na te denken, want de klassen die je opgeeft zullen uiteindelijk de beschermingsomvang van jouw merk bepalen. Je kunt in je aanvraag voor het merkenregister meerdere klassen opnemen. Voor elke aanvullende klasse betaal je wel een extra taks.
Een vooruitziende blik
Omdat je de aanvraag voor opname van je merk in het merkenregister achteraf niet meer kunt aanvullen, is het zaak de tijd te nemen om te bedenken waarvoor je je merk gaat gebruiken. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. Wellicht dat je nu je eigen merk kinderkleding op de markt wilt gaan brengen, maar erover nadenkt om daar in de toekomst knuffels en speelgoed aan toe te voegen. Deze klassen moet je dan direct in je aanvraag opnemen. Bedenk dus niet alleen wat je nu doet met je werk, maar ook wat je daar in de toekomst mee wilt doen.
Problemen met houders van bestaande merken voorkomen
Net zo belangrijk als het is om jouw merk tegen inbreuk van derden te beschermen, is het ook om te voorkomen dat jij per abuis in overtreding gaat. Alvorens je jouw aanvraag voor opname van je merk indient, is het dus zaak om na te gaan of dit merk niet reeds is geregistreerd voor dezelfde producten of diensten. Ook wanneer je merk niet identiek is aan een bestaand merk, maar hier sterk op lijkt, zal de eigenaar van het bestaande merk logischerwijs in bezwaar gaan tegen jouw aanvraag.
De behandeling van je aanvraag
De procedure om opgenomen te worden in het register neemt tijd in beslag. Aanvragen die je bij BOIP indient voor het vastleggen van je merk in het Benelux merkenregister, worden binnen maximaal drie maanden afgehandeld. Elke procedure, bij welke merkeninstantie je deze ook doorloopt, bestaat uit verschillende processtappen. Nadat je onderzoek naar vergelijkbare merken hebt uitgevoerd, dien je het merk in. Officieel heet dit deponeren. De verantwoordelijke gaat vervolgens aan de slag met het beoordelen van de formele vereisten en absolute gronden. Na goedkeuring daarvan volgt publicatie en een oppositietermijn. Levert dit geen obstakels op, dan is merkregistratie een feit.
Merkrechten
Succesvolle inschrijving in het merkregister betekent dat je merk wordt beschermd en dat je juridisch kunt optreden tegen inbreuk wanneer daar onverhoopt sprake van is of dreigt te raken. Behalve het recht op bescherming verkrijg je met merkregistratie ook het recht om je merk over te dragen of licenties af te geven. Alhoewel je een merk direct na de merkaanvraag niet hoeft te gebruiken, kun je deze niet onbeperkt inactief laten. Wanneer je vijf jaar na registratie nog niet actief bent met jouw merk, ontstaat het risico dat je het merkenrecht verliest.
Hoe kun je optreden tegen inbreuk?
Wanneer iemand inbreuk pleegt op jouw merk, stuur je de betreffende partij als eerste een brief waarin je sommeert met deze activiteiten te stoppen. Wordt hier geen gehoor aan gegeven, dan kun je naar de rechter stappen. Om eventueel kwaadwillende partijen af te schrikken, kun je ervoor kiezen het ® teken te gebruiken. Dit is echter niet verplicht en dus ook niet noodzakelijk om succesvol op te treden tegen inbreukplegers.
Wanneer is er sprake van inbreuk?
Van inbreuk op een merk kan in verschillende situaties sprake zijn. Zo kan het voorkomen dat een andere partij hetzelfde merk gebruikt voor dezelfde goederen of diensten, of een merk gebruikt dat zeer sterk op de jouwe lijkt om dezelfde goederen of diensten aan te bieden. Ook kan een andere partij een identiek merk of een zeer sterk lijkend merk inzetten voor de verkoop van niet-vergelijkbare goederen of diensten. Wanneer afbreuk wordt gedaan aan het onderscheidend vermogen van jouw merk of de reputatie daarvan, is dit ongerechtvaardigd en zullen juridische stappen doorgaans succesvol zijn.
De kennis van een merkengemachtigde
Wil je een merk deponeren, dan komt daar een hoop bij kijken. Zeker wanneer je nog niet eerder met dit bijltje hebt gehakt, is het verstandig om een merkengemachtigde in de arm te nemen. Een dergelijke professional op het gebied van intellectueel eigendom vind je bij bijvoorbeeld een advocatenkantoor of een merkenbureau. Zij weten van de hoed en de rand betreffende de registratieprocedure én hebben toegang tot gespecialiseerde databanken. Dit leidt ertoe dat de kans op een succesvolle aanvraagprocedure en succesvol registreren toeneemt.
Hoe lang is registratie in het merkenregister geldig?
Een merk heeft een geldigheid van tien jaar. Na die tien jaar komen je rechten als merkhouder te vervallen, tenzij je voor verlenging kiest. Je wordt er automatisch van op de hoogte gesteld wanneer de registratieperiode afloopt. Een verlenging, waar je uiteraard wel verlengingskosten voor betaalt, heeft een duur van tien jaar. Verlengen kan overigens onbeperkt, waardoor je een merk zo lang als je maar wenst in stand kunt houden.
