Als je voor jezelf begint, moet je verschillende belangrijke zaken regelen om je onderneming goed op te starten. De belangrijkste stappen zijn: registratie bij de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen), aanvragen van een BTW-nummer, kiezen van de juiste ondernemingsvorm, en het afsluiten van verplichte verzekeringen. Daarnaast is het verstandig om direct je merk te beschermen, financiële zaken op orde te brengen, administratieve systemen in te richten en je sociale zekerheid te regelen. Deze gids beantwoordt de meest gestelde vragen over het starten van je eigen onderneming.
Welke juridische stappen zijn nodig om voor jezelf te beginnen? #
De juridische basis voor je onderneming start met inschrijving bij de KBO, gevolgd door het aanvragen van een BTW-nummer en het kiezen van de juiste ondernemingsvorm. Deze registraties vormen het fundament van je bedrijf en zijn wettelijk verplicht. De volgorde waarin je deze stappen neemt is belangrijk voor een vlotte opstart.
Begin met het kiezen van je ondernemingsvorm. Als zelfstandige kies je meestal voor een eenmanszaak of een vennootschap (BV). Een eenmanszaak is eenvoudiger op te richten en goedkoper, maar je bent persoonlijk aansprakelijk. Een BV biedt bescherming van je privévermogen maar vraagt meer startkapitaal en administratie.
Voor de KBO-inschrijving ga je naar een ondernemingsloket. Neem je identiteitskaart mee en bereid je voor op vragen over je activiteiten. De inschrijving kost ongeveer 90 euro en je krijgt direct je ondernemingsnummer. Dit nummer heb je nodig voor alle verdere stappen.
Het BTW-nummer vraag je aan via het ondernemingsloket of rechtstreeks bij de BTW-administratie. Voor de meeste activiteiten is dit verplicht. Je moet aangeven of je kiest voor normale BTW-aangifte (meestal per kwartaal) of een vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen.
Verplichte verzekeringen verschillen per sector. Een beroepsaansprakelijkheidsverzekering is vaak nodig, vooral in dienstverlenende sectoren. Voor bepaalde beroepen zoals architecten of makelaars is deze wettelijk verplicht. Check bij je beroepsvereniging welke verzekeringen voor jou gelden.
Hoe bescherm je je eigen merk wanneer je start als ondernemer? #
Je merk beschermen doe je door merkregistratie bij het BOIP (Benelux), EUIPO (Europa) of WIPO (internationaal). Deze registratie geeft je het exclusieve recht om je merknaam te gebruiken voor bepaalde producten of diensten. Vroege bescherming voorkomt dat anderen met jouw naam aan de haal gaan en bespaart je later juridische problemen.
Start met een grondige merkbeschikbaarheidscheck. Controleer of je gekozen naam niet al geregistreerd is in dezelfde klassen waarin jij actief bent. Dit voorkomt teleurstellingen en onnodige kosten. Online tools geven een eerste indicatie, maar voor zekerheid schakel je best een merkgemachtigde in.
Het verschil tussen handelsnaam en merk is belangrijk. Je handelsnaam is de naam waaronder je onderneemt (staat in de KBO). Een merk is breder en beschermt ook logo’s, slogans en productnamen. Je handelsnaam is niet automatisch beschermd als merk.
Voor merkregistratie werk je best samen met een professionele partij zoals een merkgemachtigde. Zij kennen de juiste classificaties en minimaliseren de kans op weigering. Een verkeerd ingediend merk wordt geweigerd of kan later nietig verklaard worden, waardoor je investering verloren gaat.
De beschermingsreikwijdte bepaalt waar je merk geldig is. Benelux-registratie is vaak voldoende voor starters, maar denk vooruit. Als je plannen hebt voor uitbreiding naar andere landen, overweeg dan direct Europese of internationale registratie. De kosten stijgen met de reikwijdte, maar vroege bescherming is goedkoper dan later uitbreiden.
Wat zijn de financiële voorbereidingen bij het starten voor jezelf? #
Financiële voorbereiding start met het bepalen van je startkapitaal, openen van een zakelijke bankrekening en het opzetten van een boekhoudsysteem. Een goede scheiding tussen privé en zakelijke financiën is noodzakelijk voor overzicht en belastingaangifte. Plan ook een buffer voor de eerste maanden waarin je inkomen mogelijk onregelmatig is.
Je startkapitaal bestaat uit investeringen (computer, gereedschap, voorraad) en werkkapitaal voor lopende kosten. Maak een realistische inschatting van wat je nodig hebt voor minimaal zes maanden. Veel starters onderschatten de tijd tot de eerste inkomsten.
Een zakelijke bankrekening is verplicht voor vennootschappen en sterk aangeraden voor eenmanszaken. Het maakt je boekhouding transparanter en voorkomt discussies met de belastingdienst. Vergelijk tarieven en diensten van verschillende banken, want de verschillen zijn groot.
Voor je boekhouding kies je tussen zelf doen of uitbesteden. Eenvoudige online boekhoudpakketten zijn geschikt voor starters met basale administratie. Bij complexere situaties of gebrek aan tijd schakel je een boekhouder in. Goede boekhouding vanaf het begin bespaart je later veel werk.
Belastingplanning betekent vooruit denken over BTW, inkomstenbelasting en sociale bijdragen. Zet geld opzij voor deze verplichtingen. Een vuistregel is 30-40% van je omzet te reserveren voor belastingen en sociale zekerheid. Voorschotten betalen voorkomt verrassingen bij de eindafrekening.
Welke administratieve zaken moet je direct regelen als startende ondernemer? #
Direct bij de start regel je een facturatiesysteem, algemene voorwaarden, basiscontracten en efficiënte administratieve processen. Deze systemen vormen de ruggengraat van je bedrijfsvoering en groeien mee met je onderneming. Goede systemen vanaf het begin besparen tijd en voorkomen fouten naarmate je bedrijf groeit.
Je facturatiesysteem moet voldoen aan wettelijke eisen. Vermeld altijd je ondernemingsnummer, BTW-nummer, factuurnummer en betalingstermijn. Online facturatietools maken dit eenvoudig en houden automatisch een overzicht bij. Kies software die kan meegroeien met je bedrijf.
Algemene voorwaarden beschermen je tegen geschillen. Laat ze opstellen door een jurist of gebruik branchespecifieke modellen. Belangrijke punten zijn betalingstermijnen, aansprakelijkheidsbeperking en intellectuele eigendomsrechten. Publiceer ze op je website en verwijs ernaar op facturen.
Standaardcontracten voor terugkerende situaties besparen tijd. Denk aan offertes, opdrachtbevestigingen en samenwerkingsovereenkomsten. Templates aanpassen is sneller dan telkens opnieuw beginnen. Laat belangrijke contracten controleren door een professional.
Efficiënte processen ontstaan door taken te standaardiseren. Gebruik checklists voor terugkerende werkzaamheden, automatiseer waar mogelijk en documenteer je werkwijze. Cloud-oplossingen maken je administratie toegankelijk vanaf elke locatie en voorkomen gegevensverlies.
Hoe regel je sociale zekerheid wanneer je voor jezelf begint? #
Sociale zekerheid voor zelfstandigen regel je via een sociaal verzekeringsfonds, waar je sociale bijdragen betaalt voor pensioen, ziekteverzekering en kinderbijslag. De hoogte van je bijdragen hangt af van je inkomen. Daarnaast overweeg je aanvullende verzekeringen zoals arbeidsongeschiktheid en gewaarborgd inkomen voor betere bescherming.
Aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is verplicht binnen 90 dagen na je start. Je hebt keuze uit verschillende fondsen, maar de basisdiensten zijn overal gelijk. Sommige bieden extra services zoals juridisch advies of administratieve ondersteuning.
Je sociale bijdragen worden berekend op je netto beroepsinkomen van drie jaar geleden. Als starter betaal je voorlopige bijdragen op basis van wettelijke minima. Na drie jaar volgt een regularisatie. Vraag aanpassing aan als je inkomen sterk afwijkt van de standaardbedragen.
Pensioenopbouw als zelfstandige is beperkter dan voor werknemers. Het wettelijk pensioen is vaak onvoldoende. Overweeg daarom aanvullende pensioenvoorzieningen zoals een VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) of pensioensparen. Deze zijn fiscaal aftrekbaar.
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering is geen luxe maar noodzaak. De wettelijke uitkering bij ziekte is beperkt en start pas na één maand. Een private verzekering vult dit gat op en verzekert je inkomen bij langdurige uitval. Vergelijk dekkingen en wachttijden zorgvuldig.
Voor jezelf beginnen vraagt grondige voorbereiding op verschillende vlakken. Van juridische registraties tot merkbescherming, van financiële planning tot administratieve systemen – elk onderdeel draagt bij aan een stevige basis voor je onderneming. Goede voorbereiding voorkomt problemen en laat je focussen op waar het echt om draait: je bedrijf laten groeien. Wil je zekerheid over de bescherming van je bedrijfsnaam of merk? Neem dan contact op met ons team voor professioneel advies over merkregistratie.
Veelgestelde vragen #
Hoeveel tijd kost het gemiddeld om alle opstartformaliteiten te regelen? #
De basisformaliteiten zoals KBO-inschrijving en BTW-nummer kun je binnen een week regelen. Voor de complete opstart inclusief verzekeringen, bankrekening en administratieve systemen reken je beter op 2-4 weken. Merkregistratie duurt ongeveer 3-4 maanden vanaf aanvraag tot definitieve registratie.
Wat zijn de grootste fouten die startende ondernemers maken bij de administratie? #
De meest voorkomende fouten zijn: privé- en zakelijke uitgaven mengen, BTW-aangiftes te laat indienen, geen financiële buffer aanleggen voor belastingen, en facturen zonder correcte vermelding van wettelijke gegevens versturen. Begin direct met een strikte scheiding en gebruik vanaf dag één professionele facturatiesoftware om deze valkuilen te vermijden.
Kan ik als zelfstandige in bijberoep starten zonder mijn hoofdbaan op te geven? #
Ja, je kunt perfect als zelfstandige in bijberoep starten. Je moet dit wel melden bij je werkgever (check je arbeidscontract voor eventuele beperkingen) en je betaalt verminderde sociale bijdragen als je inkomen onder bepaalde grenzen blijft. Let op: vanaf een bepaald inkomen word je automatisch hoofdberoeper met hogere bijdragen.
Welke online tools zijn essentieel voor een startende ondernemer? #
Essentiële tools zijn: een cloud-boekhoudpakket (zoals Teamleader of Yuki), een facturatietool met BTW-berekening, een tool voor tijdsregistratie bij uurtarieven, en een CRM-systeem voor klantbeheer. Kies tools die kunnen integreren met elkaar en mee kunnen groeien. Veel tools bieden gratis startversies waarmee je kunt experimenteren.
Hoe bepaal ik of ik beter een eenmanszaak of BV opricht? #
Kies een eenmanszaak bij lage investeringen, beperkte risico's en een jaarinkomen onder 45.000 euro. Een BV is interessanter bij hogere inkomsten, risicovolle activiteiten, behoefte aan externe investeerders, of wanneer je substantieel vermogen wilt beschermen. Laat je adviseren door een boekhouder die je specifieke situatie kan doorrekenen.
Wat moet ik doen als mijn gekozen bedrijfsnaam al bezet blijkt? #
Controleer eerst of de naam alleen als handelsnaam geregistreerd is of ook als merk. Bij alleen handelsnaam kun je mogelijk nog een merk registreren. Overweeg variaties zoals toevoegen van je regio, branche of een beschrijvend woord. Vermijd te kleine aanpassingen die tot verwarring leiden. Een merkgemachtigde kan creatieve alternatieven voorstellen die wél beschikbaar zijn.
Wanneer moet ik een accountant of boekhouder inschakelen? #
Schakel direct een boekhouder in bij een BV (wettelijk verplicht), complexe BTW-regelingen, internationale activiteiten, of als je meer dan 10 uur per maand aan administratie kwijt bent. Voor eenvoudige eenmanszaken kun je starten met boekhoudoftware, maar plan minstens jaarlijks een controle door een professional voor je belastingaangifte.
