Als je een vennootschap opricht, wordt je bedrijfsnaam automatisch geregistreerd bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Maar deze registratie biedt alleen beperkte bescherming binnen je eigen activiteitensector. Een handelsmerk daarentegen geeft je exclusieve rechten op je naam voor specifieke producten of diensten in heel België, de EU of zelfs wereldwijd. Het registreren van je vennootschapsnaam als handelsmerk is vooral nuttig als je plannen hebt om te groeien, je merk wilt beschermen tegen concurrenten, of als je naam een belangrijke commerciële waarde vertegenwoordigt.
Wat is het verschil tussen een vennootschapsnaam en een handelsmerk? #
Een vennootschapsnaam is de officiële naam van je onderneming die bij de KBO wordt ingeschreven. Deze registratie gebeurt automatisch bij de oprichting van je vennootschap en geeft je het recht om onder die naam zaken te doen. Een handelsmerk is een beschermd teken dat je gebruikt om je producten of diensten te onderscheiden van die van anderen, en moet apart worden aangevraagd bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) of andere instanties.
Het belangrijkste verschil zit in de reikwijdte van de bescherming. Je vennootschapsnaam bij de KBO beschermt je alleen tegen identieke namen binnen dezelfde activiteitensector en regio. Een concurrent in een andere sector of met een licht afwijkende naam kan dus gewoon een gelijkaardige naam gebruiken. Een handelsmerk daarentegen biedt exclusieve rechten voor de klassen waarin je het registreert, ongeacht de sector waarin een concurrent actief is.
Stel dat je een IT-bedrijf hebt met de naam “TechVision BV”. Als KBO-registratie voorkomt dit alleen dat een ander IT-bedrijf exact dezelfde naam gebruikt in jouw regio. Maar een marketingbureau zou “TechVision” kunnen gebruiken, of iemand zou “Tech-Vision” of “TekVision” kunnen registreren. Met een handelsmerkregistratie heb je exclusieve rechten op “TechVision” voor alle klassen die je selecteert, en kun je ook optreden tegen gelijkaardige namen die verwarring kunnen veroorzaken.
Een KBO-registratie geeft je ook geen juridische middelen om op te treden tegen inbreukmakers. Je kunt hoogstens een klacht indienen bij de ondernemingsrechtbank, maar dat is een langdurig en onzeker proces. Met een handelsmerk kun je direct een inbreukprocedure starten en schadevergoeding eisen. Bovendien is een handelsmerk een waardevol bezit dat je kunt verkopen, licentiëren of als onderpand gebruiken, wat met een KBO-naam niet mogelijk is.
Wanneer is het slim om je vennootschap als handelsmerk te registreren? #
Het registreren van je vennootschapsnaam als handelsmerk wordt vooral waardevol wanneer je naam meer is dan alleen een administratieve aanduiding. Dit is het geval als je actief investeert in naamsbekendheid, klanten specifiek naar jouw bedrijf zoeken, of als je producten of diensten onder je bedrijfsnaam verkoopt. Ook bij groeiplannen, uitbreiding naar nieuwe markten of sectoren, is handelsmerkbescherming belangrijk om je positie veilig te stellen.
Als je plannen hebt om internationaal te groeien, is handelsmerkregistratie zelfs onmisbaar. Een KBO-registratie heeft namelijk geen enkele waarde buiten België. Zonder handelsmerkbescherming kan een concurrent in Nederland, Frankrijk of Duitsland probleemloos jouw naam gebruiken. Met een Benelux- of EU-handelsmerk voorkom je dit en bescherm je je investeringen in internationale marketing en reputatie.
Ook in een competitieve markt waar concurrenten graag meeliften op andermans succes, is handelsmerkregistratie verstandig. Denk aan sectoren zoals horeca, retail, consultancy of e-commerce waar naamverwarring snel ontstaat. Als je merkt dat concurrenten gelijkaardige namen beginnen te gebruiken, of als klanten aangeven dat ze verward raken door soortgelijke bedrijfsnamen, is het tijd om je naam te beschermen.
Voor bedrijven die substantieel investeren in marketing, website, sociale media en merkopbouw is handelsmerkregistratie eigenlijk vanzelfsprekend. Al die investeringen kunnen verloren gaan als een concurrent met een gelijkaardige naam jouw klanten wegkaapt. Ook als je van plan bent om franchises te starten, licenties te verlenen, of je bedrijf ooit te verkopen, verhoogt een geregistreerd handelsmerk de waarde aanzienlijk.
Ten slotte is preventieve registratie vaak slimmer dan achteraf problemen oplossen. Als je wacht tot een concurrent je naam misbruikt, ben je vaak te laat. De kosten van een rechtszaak en het verlies aan klanten zijn veel hoger dan de investering in tijdige handelsmerkbescherming. Voor meer informatie over het proces kun je hier alles lezen over het registreren van een merknaam.
Hoeveel kost het om je vennootschapsnaam als handelsmerk te beschermen? #
De kosten voor handelsmerkregistratie bestaan uit verschillende componenten. De belangrijkste zijn de officiële taksen die je betaalt aan het registratiebureau, plus eventuele kosten voor professionele begeleiding. Voor een Benelux-registratie betaal je basiskosten voor de eerste klasse, met extra kosten per bijkomende klasse. EU-registraties hebben een andere kostenstructuur met vaak voordeliger tarief voor meerdere klassen tegelijk.
Bij het bepalen van je budget moet je rekening houden met het aantal klassen waarin je bescherming wilt. Elke klasse vertegenwoordigt een categorie producten of diensten. Een IT-bedrijf heeft bijvoorbeeld bescherming nodig in klasse 42 (technologische diensten), maar mogelijk ook in klasse 9 (software) of klasse 35 (zakelijke dienstverlening). Hoe meer klassen, hoe hoger de kosten, maar ook hoe breder je bescherming.
Naast de officiële taksen zijn er mogelijk bijkomende kosten. Een voorafgaand onderzoek naar conflicterende merken is sterk aangeraden om weigeringen te voorkomen. Als je handelsmerk wordt geweigerd, ben je de taksen kwijt en moet je opnieuw beginnen. Ook oppositieprocedures kunnen extra kosten met zich meebrengen als derden bezwaar maken tegen je aanvraag.
Om kosten te beperken, kun je verschillende strategieën toepassen. Begin met een Benelux-registratie als je vooral in België actief bent, deze is goedkoper dan direct een EU-merk aanvragen. Selecteer alleen de klassen die je echt nodig hebt, je kunt later altijd uitbreiden. Overweeg ook om varianten van je naam (met en zonder “BV” bijvoorbeeld) in één aanvraag te combineren als serie-merk.
Het inschakelen van een merkgemachtigde of IE-professional zoals wij verhoogt weliswaar de initiële kosten, maar bespaart vaak geld op lange termijn. Professionele begeleiding minimaliseert het risico op weigering door fouten in de aanvraag of verkeerde klassenkeuze. Bovendien helpen experts je om strategisch na te denken over de beste beschermingsstrategie voor jouw situatie, wat onnodige kosten in de toekomst voorkomt.
Hoe voorkom je dat anderen jouw bedrijfsnaam gebruiken? #
De effectiefste manier om misbruik van je bedrijfsnaam te voorkomen is proactieve handelsmerkregistratie. Zodra je handelsmerk is geregistreerd, heb je exclusieve rechten en juridische middelen om op te treden tegen inbreukmakers. Begin met een grondige merkenrecherche om te controleren of je naam beschikbaar is, gevolgd door een snelle registratie in de relevante klassen en gebieden waar je actief bent of wilt worden.
Naast registratie is actieve bewaking belangrijk. Controleer regelmatig nieuwe handelsmerkpublicaties om te zien of concurrenten gelijkaardige namen proberen te registreren. Binnen de oppositietermijn kun je dan bezwaar maken. Ook online monitoring van domeinnamen, sociale media accounts en bedrijfsnamen helpt om misbruik vroeg te detecteren.
Als je constateert dat iemand je naam zonder toestemming gebruikt, is snelle actie belangrijk. Begin met een vriendelijke maar duidelijke sommatie waarin je je rechten uiteenzet en vraagt om het gebruik te staken. Veel inbreukmakers zijn zich niet bewust van je rechten en stoppen na zo’n waarschuwing. Documenteer alle bewijs van misbruik, zoals screenshots, advertenties of productverpakkingen.
Voor hardnekkige inbreukmakers zijn er verschillende juridische stappen mogelijk. Een kort geding kan snel een verbod opleveren, vooral bij evidente inbreuk. Een bodemprocedure biedt de mogelijkheid om schadevergoeding te eisen. Bij online misbruik kun je ook platforms zoals Google, Facebook of marktplaatsen vragen om inbreukmakende content te verwijderen op basis van je handelsmerkrechten.
Preventie blijft echter de beste strategie. Registreer niet alleen je exacte bedrijfsnaam, maar overweeg ook varianten die verwarring kunnen veroorzaken. Zorg voor duidelijke merkgebruikrichtlijnen en communiceer actief over je merkrechten. Hoe bekender je merk, hoe minder snel anderen het zullen misbruiken. En vergeet niet: een handelsmerkregistratie via een professionele partij zoals wij geeft je de sterkste positie om je rechten te handhaven.
Wat zijn de grootste voordelen van handelsmerkregistratie voor je vennootschap? #
Het belangrijkste voordeel van handelsmerkregistratie is de exclusieve rechtsbescherming die je krijgt. Als merkhouder heb je het alleenrecht om je naam te gebruiken voor de geregistreerde producten en diensten. Dit monopolie stelt je in staat om je investeringen in marketing en reputatie te beschermen, en geeft je sterke juridische middelen tegen concurrenten die proberen mee te liften op jouw succes.
Een geregistreerd handelsmerk verhoogt ook de commerciële waarde van je onderneming aanzienlijk. Het is een immaterieel actief dat op de balans kan worden opgenomen en bij een bedrijfsovername of investering meetelt in de waardering. Je kunt licenties verlenen aan derden en zo extra inkomsten genereren, of je merk als onderpand gebruiken bij financiering.
Voor je professionele uitstraling maakt een handelsmerkregistratie ook verschil. Het ®-symbool naast je naam straalt professionaliteit en gevestigde marktpositie uit. Klanten en partners zien dat je serieus investeert in je merk en langetermijnplannen hebt. Dit vertrouwen vertaalt zich vaak in betere zakelijke relaties en hogere klantloyaliteit.
Op lange termijn biedt handelsmerkbescherming strategische flexibiliteit. Je kunt uitbreiden naar nieuwe markten zonder zorgen over naamconflicten. Franchising wordt mogelijk omdat franchisenemers zekerheid hebben over exclusief naamgebruik. Bij internationale groei voorkom je dure rebranding omdat je naam al beschermd is in doelmarkten.
De return on investment van handelsmerkregistratie is meestal zeer positief. De eenmalige investering in registratie weegt ruimschoots op tegen de kosten van een eventuele naamsverandering, rechtszaak of verloren klanten door verwarring. Bovendien is een handelsmerk 10 jaar geldig en onbeperkt verlengbaar, wat de jaarlijkse kosten minimaal maakt. Voor ondernemers die serieus bouwen aan hun merk is handelsmerkregistratie daarom geen luxe maar een noodzakelijke investering. Wil je direct aan de slag met de bescherming van jouw vennootschapsnaam? Neem dan contact met ons op voor professioneel advies over de beste strategie voor jouw situatie.
Veelgestelde vragen #
Kan ik mijn handelsmerk zelf registreren of heb ik een merkgemachtigde nodig? #
Je kunt een handelsmerk zelf registreren via de online portalen van BOIP of EUIPO, maar een merkgemachtigde verhoogt je slagingskans aanzienlijk. Professionals helpen bij de juiste klassenkeuze, voeren voorafgaand onderzoek uit naar conflicterende merken, en formuleren je aanvraag zodanig dat weigeringsgronden worden vermeden. Vooral bij complexe aanvragen of internationale registraties loont professionele begeleiding zich terug door tijdwinst en het voorkomen van kostbare fouten.
Wat gebeurt er als mijn handelsmerk wordt geweigerd na de aanvraag? #
Bij weigering krijg je eerst de mogelijkheid om te reageren op de bezwaren binnen een bepaalde termijn. Je kunt argumenten aanvoeren waarom je merk toch geregistreerd zou moeten worden, of je aanvraag aanpassen. Als de weigering definitief is, verlies je de betaalde taksen en moet je een nieuwe aanvraag indienen. Dit onderstreept het belang van grondig vooronderzoek en professionele begeleiding om weigeringsgronden te voorkomen.
Moet ik mijn logo apart laten registreren of is mijn bedrijfsnaam voldoende? #
Voor optimale bescherming is het verstandig om zowel je woordmerk (bedrijfsnaam) als je beeldmerk (logo) te registreren. Een woordmerk beschermt de naam in elke visuele uitvoering, terwijl een beeldmerk specifiek je logo beschermt. Als je budget beperkt is, begin dan met het woordmerk omdat dit de breedste bescherming biedt. Later kun je altijd je logo als aanvullend merk registreren.
Hoe lang duurt het voordat mijn handelsmerk definitief geregistreerd is? #
Voor een Benelux-handelsmerk duurt het proces gemiddeld 4-6 maanden als er geen oppositie wordt ingediend. Na indiening volgt eerst een onderzoek door BOIP (ongeveer 2 maanden), dan een oppositieperiode van 2 maanden waarin derden bezwaar kunnen maken. Een EU-handelsmerk kent een vergelijkbaar tijdspad maar met een oppositieperiode van 3 maanden. Bij oppositie kan het proces met maanden of zelfs jaren verlengd worden.
Wat is het verschil tussen een Benelux- en een EU-handelsmerk voor mijn situatie? #
Een Benelux-handelsmerk beschermt je in België, Nederland en Luxemburg en is ideaal als je vooral lokaal of regionaal actief bent. De kosten zijn lager en de procedure vaak sneller. Een EU-handelsmerk biedt bescherming in alle 27 EU-lidstaten en is kostenefficiënt als je in meerdere landen actief bent of wilt worden. Voor veel bedrijven is een gefaseerde aanpak slim: begin met Benelux-bescherming en breid later uit naar de EU als je groeit.
Kan ik achteraf nog productcategorieën toevoegen aan mijn handelsmerk? #
Nee, je kunt geen klassen toevoegen aan een bestaand handelsmerk. Je moet een nieuwe aanvraag indienen voor de extra klassen, wat nieuwe kosten en een nieuw registratieproces betekent. Daarom is het belangrijk om bij de eerste aanvraag strategisch na te denken over toekomstige activiteiten. Het is vaak voordeliger om direct iets ruimer te registreren dan later meerdere aanvragen te moeten doen.
Wat moet ik doen als ik ontdek dat een concurrent mijn bedrijfsnaam gebruikt op sociale media? #
Handel snel maar weloverwogen. Documenteer eerst alle inbreuk met screenshots en datumvermelding. Stuur vervolgens een sommatie waarin je je handelsmerkrechten aantoont en vraag om onmiddellijke stopzetting. De meeste sociale mediaplatforms hebben procedures voor merkrechteninbreuk waarbij je als merkhouder accounts kunt laten verwijderen of aanpassen. Bij hardnekkige inbreuk schakel je best juridische hulp in voor een effectieve aanpak.