Ja, je kan zeker je eigen merk openen in België. Het registreren van een merk betekent dat je juridische bescherming krijgt voor je bedrijfsnaam, logo of slogan. Iedereen die handelingsbekwaam is kan een merk aanvragen: particulieren, zelfstandigen, vennootschappen en organisaties. Je merknaam moet wel aan bepaalde voorwaarden voldoen zoals onderscheidend vermogen hebben en niet misleidend zijn. Voor registratie controleer je eerst of je merk beschikbaar is en daarna dien je een aanvraag in bij het merkregister.
Wat houdt het registreren van een eigen merk precies in? #
Merkregistratie is juridische bescherming voor je bedrijfsnaam, logo of slogan. Hierdoor krijg je het exclusieve recht om deze te gebruiken voor de producten of diensten waarvoor je het merk hebt geregistreerd. Zonder registratie kan iedereen jouw merknaam gebruiken, wat verwarring bij klanten kan veroorzaken en je investeringen in marketing teniet kan doen.
Er zijn verschillende soorten merken die je kan registreren. Een woordmerk bestaat alleen uit woorden of letters, zoals “Coca-Cola” of “Nike”. Een beeldmerk is een logo zonder tekst, denk aan de swoosh van Nike. Het meest voorkomende is een gecombineerd merk: een combinatie van woorden en een logo, zoals het Apple-logo met de tekst “Apple” eronder.
Als merkhouder krijg je belangrijke rechten. Je mag als enige het merk gebruiken voor de geregistreerde producten of diensten. Je kan anderen verbieden een identiek of verwarrend gelijkend merk te gebruiken. Ook kan je licenties verlenen aan anderen om je merk te gebruiken tegen betaling. Deze rechten gelden in het gebied waar je het merk hebt geregistreerd: Benelux, EU of wereldwijd.
Wie mag er eigenlijk een merk aanvragen in België? #
In België kan iedereen die handelingsbekwaam is een merk aanvragen. Dit betekent dat je meerderjarig moet zijn (18 jaar) en in staat moet zijn om zelf rechtshandelingen te stellen. Particulieren, zelfstandigen in bijberoep, eenmanszaken, vennootschappen en verenigingen kunnen allemaal merkhouder worden.
Voor vennootschappen geldt dat ze een rechtspersoonlijkheid moeten hebben. Een BV, NV, VZW of feitelijke vereniging kan dus een merk registreren. Bij een feitelijke vereniging zonder rechtspersoonlijkheid moeten alle vennoten samen de aanvraag indienen. Buitenlandse bedrijven kunnen ook merken registreren in België, maar moeten vaak een vertegenwoordiger in de EU aanstellen.
Minderjarigen kunnen alleen met toestemming van hun ouders of voogd een merk aanvragen. In de praktijk gebeurt dit zelden, maar het is juridisch mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan een jonge ondernemer die al voor zijn 18e een succesvol bedrijf start. De ouders moeten dan medeondertekenen bij de aanvraag.
Aan welke voorwaarden moet mijn merknaam voldoen? #
Je merknaam moet onderscheidend vermogen hebben. Dit betekent dat consumenten jouw producten of diensten kunnen onderscheiden van die van anderen. Een naam zoals “Lekkere Pizza” voor een pizzeria heeft geen onderscheidend vermogen, maar “Domino’s” wel. Het merk mag ook niet puur beschrijvend zijn voor wat je aanbiedt.
Verder mag je merk niet misleidend zijn over de aard, kwaliteit of herkomst van je producten. Een merk zoals “Belgische Chocolade” voor chocolade uit China is misleidend. Ook mag je merk niet in strijd zijn met de openbare orde of goede zeden. Scheldwoorden, discriminerende termen of aanstootgevende afbeeldingen worden geweigerd.
Voorbeelden van merknamen die wel geregistreerd kunnen worden zijn fantasienamen (Google, Kodak), bestaande woorden in een nieuwe context (Apple voor computers), of combinaties van woorden (Facebook, Microsoft). Namen die niet kunnen zijn generieke termen (Computer voor computers), geografische aanduidingen zonder onderscheidend vermogen (Brussel voor bier), of namen die te veel lijken op bestaande merken in dezelfde sector.
Hoe controleer ik of mijn gewenste merk nog beschikbaar is? #
Begin met een gratis merkonderzoek in de online databanken. Voor de Benelux gebruik je de BOIP-database, voor Europa de EUIPO-database en voor internationale merken de WIPO Global Brand Database. Voer je gewenste merknaam in en filter op de klassen waarin je actief bent. Controleer niet alleen identieke namen maar ook gelijkaardige schrijfwijzen en klanken.
Let bij je onderzoek op verwarringsgevaar. Dit ontstaat wanneer merken visueel, fonetisch of conceptueel te veel op elkaar lijken. “Coca-Cola” en “Koka-Kola” zijn verwarrend gelijkend, net als “McDonald’s” en “MacDonald’s”. Ook merken die anders geschreven worden maar hetzelfde klinken kunnen problematisch zijn, zoals “Xerox” en “Zeroks”.
Een professioneel merkonderzoek door een merkgemachtigde is sterk aan te raden. Zij hebben toegang tot uitgebreidere databanken en kunnen beter inschatten of er verwarringsgevaar bestaat. Ze controleren ook op niet-geregistreerde handelsnamen die toch rechten kunnen hebben. Een goed onderzoek voorkomt een kostbare weigering of later juridische problemen. Wij kunnen dit onderzoek voor je uitvoeren en adviseren over de haalbaarheid van je merkregistratie.
Wat kost het om zelf een merk te registreren? #
De kosten voor merkregistratie bestaan uit officiële taksen en eventuele servicekosten. Voor een Benelux-registratie betaal je taksen aan het BOIP, voor een EU-merk aan EUIPO en voor internationale registratie aan WIPO. Deze taksen verschillen per aantal klassen waarin je je merk wilt beschermen. Hoe meer productcategorieën, hoe hoger de kosten.
Bij zelf aanvragen betaal je alleen de officiële taksen, maar loop je risico op fouten in de classificatie of het aanvraagformulier. Een verkeerde klasse-indeling betekent dat je merk niet beschermd is voor je werkelijke activiteiten. Een procedurele fout kan leiden tot weigering zonder terugbetaling van de taksen. Daarom kiezen veel ondernemers voor professionele begeleiding.
Een merkgemachtigde of IE professional rekent servicekosten voor het onderzoek, de correcte classificatie en het indienen van de aanvraag. Deze investering loont zich terug door de zekerheid van een correcte registratie. Ze helpen ook bij het kiezen van de juiste beschermingsomvang en adviseren over de beste strategie voor je situatie. Wil je meer weten over de totale investering voor jouw specifieke merkregistratie? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek.
Veelgestelde vragen #
Hoe lang duurt het proces van merkregistratie tot goedkeuring? #
Een Benelux-merkregistratie duurt gemiddeld 4-6 maanden vanaf indiening tot definitieve registratie. Voor een EU-merk reken je op 5-7 maanden. Deze termijn kan oplopen als er bezwaren worden ingediend door derden of als het merkenbureau aanvullende vragen heeft over je aanvraag.
Wat gebeurt er als iemand mijn merk toch gebruikt zonder toestemming? #
Als merkhouder kan je eerst een waarschuwingsbrief (cease and desist) sturen met de eis om het gebruik te staken. Bij weigering kan je naar de rechtbank stappen voor een verbod en schadevergoeding. Het is belangrijk snel te handelen, want stilzitten kan gezien worden als toestemming. Een IE-advocaat kan je helpen de juiste stappen te zetten.
Moet ik mijn merk in meerdere landen registreren als ik internationaal wil verkopen? #
Voor online verkoop binnen Europa volstaat vaak een EU-merk, dat automatisch geldt in alle 27 lidstaten. Wil je buiten Europa actief zijn, dan moet je per land of regio apart registreren. Via het Madrid Protocol kan je met één aanvraag meerdere landen aanwijzen, wat tijd en kosten bespaart.
Kan ik mijn bedrijfsnaam nog wijzigen na merkregistratie? #
Je geregistreerde merk wijzigen is niet mogelijk; je moet een nieuwe aanvraag indienen voor de nieuwe naam. Je kan wel beide merken naast elkaar gebruiken tijdens een overgangsperiode. Let op: als je je oude merk drie jaar niet gebruikt, kan iemand anders de doorhaling ervan vragen wegens niet-gebruik.
Wat is het verschil tussen een handelsnaam en een geregistreerd merk? #
Een handelsnaam is de naam waaronder je onderneming actief is (KBO-registratie) en biedt beperkte lokale bescherming. Een geregistreerd merk geeft exclusieve rechten voor het hele registratiegebied en is veel sterker juridisch afdwingbaar. Idealiter registreer je je handelsnaam ook als merk voor optimale bescherming.
Hoeveel productklassen moet ik kiezen bij mijn merkaanvraag? #
Kies alleen de klassen waarin je daadwerkelijk actief bent of binnen 5 jaar plannen hebt. Elke extra klasse verhoogt de kosten en te brede registratie zonder gebruik maakt je merk kwetsbaar voor doorhaling. Begin met je kernactiviteiten en breid later uit indien nodig. Een merkgemachtigde helpt je de juiste klassen te selecteren zonder onnodige kosten.
Verlies ik mijn merkrechten als ik failliet ga? #
Merkrechten zijn vermogensrechten die deel uitmaken van de failliete boedel. De curator kan het merk verkopen aan derden om schuldeisers te betalen. Als ondernemer kan je proberen je merk terug te kopen van de curator. Bij een doorstart met dezelfde activiteiten is het dus belangrijk goede afspraken te maken over het merk.
