Een eigen zaak starten in België kost gemiddeld tussen de 1.000 en 5.000 euro aan basiskosten, afhankelijk van je ondernemingsvorm en sector. De belangrijkste uitgaven zijn het aanvragen van een ondernemingsnummer (gratis), BTW-registratie (gratis), sociale bijdragen voor zelfstandigen (vanaf 890 euro per kwartaal), een zakelijke bankrekening (50-300 euro per jaar) en verplichte verzekeringen zoals een BA-verzekering (vanaf 150 euro per jaar). Voor een eenmanszaak ben je vaak al vanaf 2.000 euro klaar om te starten, terwijl een BV minimaal 5.000 euro vraagt door notariskosten en publicatiekosten.
Wat zijn de basiskosten om een eigen zaak te starten in België? #
De basiskosten voor het starten van een eigen zaak in België bestaan uit verschillende verplichte uitgaven die je moet maken voordat je kan beginnen ondernemen. Het ondernemingsnummer aanvragen bij de KBO is gratis, net als de BTW-registratie die je tegelijkertijd kan doen. Als zelfstandige in hoofdberoep betaal je sociale bijdragen vanaf ongeveer 890 euro per kwartaal, terwijl je in bijberoep start vanaf 93 euro per kwartaal.
Een zakelijke bankrekening is verplicht en kost je tussen de 50 en 300 euro per jaar, afhankelijk van de bank en het pakket dat je kiest. De meeste banken bieden speciale starterspakketten aan met lagere kosten voor het eerste jaar. Voor je verzekeringen moet je rekenen op een BA-verzekering vanaf 150 euro per jaar, wat wettelijk verplicht is voor veel beroepen.
Het verschil tussen hoofdberoep en bijberoep is belangrijk voor je budget. In hoofdberoep betaal je hogere sociale bijdragen maar heb je recht op volledige sociale zekerheid. In bijberoep zijn je bijdragen lager, maar moet je oppassen dat je jaarinkomen onder de grens van ongeveer 7.730 euro blijft om het verlaagde tarief te behouden. Vergeet ook niet dat je als starter vaak het eerste jaar een voorlopige bijdrage betaalt die later wordt aangepast op basis van je werkelijke inkomsten.
Hoeveel startkapitaal heb je nodig voor verschillende soorten ondernemingen? #
Het benodigde startkapitaal verschilt sterk per ondernemingsvorm. Voor een eenmanszaak heb je geen minimumkapitaal nodig en kun je vaak al met 2.000 tot 3.000 euro beginnen. Een BV (besloten vennootschap) vraagt geen wettelijk minimumkapitaal meer sinds 2019, maar je moet wel rekenen op notariskosten tussen 1.000 en 1.500 euro plus publicatiekosten van ongeveer 300 euro. Voor een NV (naamloze vennootschap) geldt een minimumkapitaal van 61.500 euro.
De notariskosten voor het oprichten van een vennootschap variëren afhankelijk van de complexiteit van je statuten. Een standaard BV-oprichting kost tussen de 1.000 en 1.500 euro, maar bij maatwerk kan dit oplopen. Daarnaast betaal je publicatiekosten in het Belgisch Staatsblad, registratierechten en eventueel kosten voor juridisch advies bij het opstellen van aandeelhoudersovereenkomsten.
Voor je financiële planning moet je rekening houden met een buffer voor de eerste maanden zonder omzet. Veel ondernemers onderschatten hoelang het duurt voordat de eerste inkomsten binnenkomen. Een vuistregel is om minimaal drie tot zes maanden aan vaste kosten achter de hand te hebben. Dit betekent dat je naast de opstartkosten ook moet denken aan je persoonlijke uitgaven, huur, verzekeringen en andere terugkerende kosten tijdens de opstartfase.
Welke verborgen kosten vergeten startende ondernemers vaak? #
Startende ondernemers vergeten vaak belangrijke kosten zoals boekhouding, die je tussen de 1.000 en 3.000 euro per jaar kost voor een externe boekhouder. Juridisch advies voor contracten en algemene voorwaarden wordt ook vaak over het hoofd gezien, terwijl dit je beschermt tegen problemen later. Een professionele website kost al snel 2.000 tot 5.000 euro, en daar komen nog hosting en onderhoud bij.
Werkruimte is een andere onderschatte kostenpost. Zelfs als je vanuit huis werkt, heb je mogelijk aanpassingen nodig zoals een goede bureaustoel, adequate verlichting of een aparte telefoonlijn. Voor marketing moet je rekenen op minimaal 10% van je verwachte omzet, vooral in het begin wanneer je nog naamsbekendheid moet opbouwen.
Een vaak vergeten maar belangrijke investering is merkbescherming. Het registreren van je bedrijfsnaam als merk beschermt je tegen namaak en geeft je exclusieve rechten. Voor de Benelux kost dit ongeveer 244 euro, voor de hele EU ongeveer 850 euro. Deze investering lijkt misschien niet urgent, maar kan je later veel kopzorgen en kosten besparen als je merk succesvol wordt. Daarnaast moet je denken aan domeinnamen, sociale media handles en eventueel het beschermen van je logo of productnamen.
Waarom is merkregistratie een slimme investering bij het starten? #
Merkregistratie vanaf dag één beschermt je bedrijfsnaam en voorkomt dat concurrenten jouw succes kunnen kopiëren. Voor een Benelux-registratie betaal je ongeveer 244 euro voor 10 jaar bescherming, wat neerkomt op minder dan 25 euro per jaar. Een EU-merkregistratie kost ongeveer 850 euro en geeft je bescherming in alle 27 EU-landen. Deze investering is klein vergeleken met de kosten van een rebrandingoperatie als je later je naam moet veranderen.
Het uitstellen van merkbescherming brengt risico’s met zich mee. Als een concurrent jouw naam eerder registreert, kan je gedwongen worden te stoppen met het gebruik ervan. Dit betekent nieuwe visitekaartjes, een nieuwe website, nieuwe marketing materialen en het verliezen van opgebouwde naamsbekendheid. Bovendien kan een geregistreerd merk de waarde van je onderneming verhogen bij een eventuele verkoop of investering.
Intellectuele eigendom voegt direct waarde toe aan je onderneming. Banken en investeerders zien geregistreerde merken als waardevol bezit dat je bedrijf onderscheidt van concurrenten. Het geeft je ook de mogelijkheid om licenties te verlenen of franchiseconcepten te ontwikkelen. Op lange termijn bespaar je kosten doordat je niet hoeft te procederen om je rechten te bewijzen – je registratie spreekt voor zich. Het is verstandig om de registratie via een merkgemachtigde te laten verlopen, omdat zij de juiste classificaties kennen en de kans op weigering minimaliseren.
Hoe maak je een realistisch kostenplan voor je eerste jaar? #
Een realistisch kostenplan begint met het opdelen van je uitgaven in vaste en variabele kosten. Vaste kosten zoals huur, verzekeringen en abonnementen kom je elke maand tegen. Variabele kosten zoals marketing, inkoop en reiskosten fluctueren met je bedrijfsactiviteit. Maak een spreadsheet met maandkolommen en lijst alle kostenposten op, waarbij je voor elke post een realistische schatting maakt gebaseerd op marktprijzen.
Voor je buffer moet je rekening houden met minimaal 20% extra bovenop je geschatte kosten voor onvoorziene uitgaven. Denk aan een kapotte laptop, onverwachte belastingaanslagen of een klant die niet betaalt. Categoriseer je uitgaven in “must-haves” zoals verzekeringen en boekhouding, “nice-to-haves” zoals een dure website, en “can-waits” zoals fancy visitekaartjes. Deze prioritering helpt je om slim te investeren wanneer het budget krap is.
Bij het plannen van investeringen in groei is timing belangrijk. Start met de basis en bouw geleidelijk uit. Een professionele website kan wachten tot je eerste klanten hebt, maar merkbescherming doe je beter meteen. Plan grote uitgaven zoals een bedrijfswagen of kantoorinrichting pas wanneer je cashflow dit toelaat. Update je kostenplan maandelijks met werkelijke cijfers, zodat je ziet waar je voorspellingen klopten en waar je moet bijsturen. Dit geeft je controle over je financiën en helpt je om weloverwogen beslissingen te nemen over toekomstige investeringen.
Het starten van een eigen zaak vraagt een doordachte financiële aanpak waarbij je alle kosten in kaart brengt en een realistische buffer aanhoudt. Van de basiskosten zoals ondernemingsnummer en verzekeringen tot vaak vergeten posten zoals merkbescherming – elke uitgave telt mee in je succesverhaal. Door vanaf het begin je intellectuele eigendom te beschermen, bouw je niet alleen aan een bedrijf maar ook aan waardevol bezit voor de toekomst. Wil je meer weten over hoe je jouw merk of idee professioneel kan beschermen? Neem dan contact met ons op voor persoonlijk advies over de beste strategie voor jouw situatie.
Veelgestelde vragen #
Kan ik mijn opstartkosten aftrekken van de belastingen? #
Ja, de meeste opstartkosten zijn fiscaal aftrekbaar als beroepskosten. Bewaar alle facturen en bonnetjes van kosten gemaakt vóór de officiële start van je onderneming. Je boekhouder kan deze kosten verwerken in je eerste boekjaar, waardoor je belastingvoordeel geniet. Let op: privé-uitgaven die je ook zonder onderneming zou maken, zijn niet aftrekbaar.
Wat als ik niet genoeg startkapitaal heb - zijn er subsidies beschikbaar? #
Er bestaan verschillende subsidies en steunmaatregelen voor starters, zoals de KMO-portefeuille in Vlaanderen of premies van hub.brussels. Daarnaast kun je microkredieten aanvragen bij organisaties zoals microStart (tot 25.000 euro) of crowdfunding overwegen. Check ook bij je gemeente of provincie naar lokale starterssubsidies en vergeet de win-winlening niet waarbij particulieren tegen gunstig tarief kunnen investeren in je onderneming.
Hoeveel tijd kost het om alle administratieve stappen te doorlopen? #
Voor een eenmanszaak ben je meestal binnen 2-3 weken operationeel: ondernemingsnummer aanvragen duurt 1-3 dagen, BTW-nummer krijg je direct, en een bankrekening openen duurt ongeveer een week. Voor een BV moet je rekenen op 4-6 weken door de notariële akte en publicatie in het Staatsblad. Plan deze tijd in voordat je eerste klanten wilt ontvangen.
Moet ik meteen een accountant inhuren of kan ik zelf mijn boekhouding doen? #
Als eenmanszaak mag je zelf je boekhouding doen met een eenvoudige boekhouding tot 500.000 euro omzet. Boekhoudprogramma's zoals Yuki of ClearFacts kosten 30-50 euro per maand en zijn gebruiksvriendelijk. Voor een BV is een boekhouder of accountant verplicht. Tip: start eventueel zelf maar schakel een boekhouder in voor je BTW-aangiftes en jaarafsluiting om fouten te vermijden.
Wat gebeurt er als mijn zaak niet slaagt - wat zijn de kosten om te stoppen? #
Het stopzetten van een eenmanszaak is relatief eenvoudig en goedkoop: schrapping uit de KBO kost ongeveer 90 euro. Voor een BV ligt dit complexer met liquidatiekosten tussen 2.000-5.000 euro voor notaris en publicaties. Plan daarom een 'exit-budget' in vanaf het begin. Let op: sociale bijdragen blijf je verschuldigd tot de officiële stopzetting, dus wacht hier niet te lang mee.
Kan ik beginnen zonder zakelijke bankrekening om kosten te besparen? #
Nee, een aparte zakelijke rekening is wettelijk verplicht zodra je een ondernemingsnummer hebt. Privé en zakelijk mengen levert problemen op bij controles en maakt je boekhouding complex. Sommige banken bieden gratis zakelijke rekeningen voor starters het eerste jaar. Tip: vergelijk niet alleen de kosten maar ook de digitale tools die banken aanbieden voor facturatie en boekhouding.