Hoe registreer ik mijn bedrijfsnaam als handelsmerk?

Om je bedrijfsnaam als handelsmerk te registreren, moet je eerst een merkonderzoek uitvoeren om te controleren of de naam beschikbaar is en voldoet aan de wettelijke vereisten. Vervolgens bepaal je de juiste merkklassen voor je activiteiten en dien je een aanvraag in bij het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BOIP) of een ander relevant merkenbureau. Het hele proces duurt meestal 4 tot 6 maanden en biedt je exclusieve rechten op het gebruik van je bedrijfsnaam in de geregistreerde klassen.

Wat is het verschil tussen een bedrijfsnaam en een handelsmerk? #

Een bedrijfsnaam is de officiële naam waaronder je onderneming staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, terwijl een handelsmerk een geregistreerd teken is dat je producten of diensten onderscheidt van die van anderen. Je bedrijfsnaam geeft je alleen het recht om onder die naam zaken te doen, maar een handelsmerk biedt juridische bescherming tegen namaak en exclusieve gebruiksrechten in specifieke productcategorieën.

Het belangrijkste verschil ligt in de reikwijdte van de bescherming. Een bedrijfsnaam beschermt je alleen tegen identieke namen in dezelfde regio en branche bij de KBO-registratie. Een handelsmerk daarentegen geeft je exclusieve rechten in heel België, de Benelux of zelfs internationaal, afhankelijk van waar je het registreert.

Veel ondernemers denken ten onrechte dat hun KBO-inschrijving voldoende bescherming biedt. In de praktijk kan iemand anders echter nog steeds dezelfde of een vergelijkbare naam als handelsmerk registreren en jou dan verbieden die naam te gebruiken voor je producten of diensten. Dit leidt vaak tot kostbare juridische conflicten die je kunt voorkomen door tijdig je merknaam te registreren.

Waarom zou je je bedrijfsnaam als handelsmerk laten registreren? #

Het registreren van je bedrijfsnaam als handelsmerk geeft je exclusieve rechten om die naam te gebruiken voor specifieke producten of diensten. Dit betekent dat je concurrenten kunt tegenhouden die een vergelijkbare naam willen gebruiken, wat je merk en reputatie beschermt. Bovendien creëer je waarde voor je onderneming, omdat een geregistreerd handelsmerk een waardevol bezit is dat je kunt verkopen, licentiëren of als onderpand gebruiken.

Zonder merkregistratie loop je het risico dat een concurrent jouw bedrijfsnaam registreert en jou dwingt te stoppen met het gebruik ervan. Dit gebeurt vaker dan je denkt, vooral bij succesvolle bedrijven. De kosten om later je naam terug te kopen of een rebrandingcampagne te voeren zijn vaak veel hoger dan de investering in tijdige merkbescherming.

Een geregistreerd handelsmerk opent ook deuren voor groei. Je kunt franchiseovereenkomsten aangaan, licenties verlenen aan partners, of je merk gebruiken als onderpand bij financiering. Voor online ondernemers is het extra belangrijk: platforms zoals Amazon en sociale media hanteren strenge regels rond merkrechten, en zonder registratie kun je moeilijk optreden tegen namaak of misbruik van je naam.

Hoe controleer je of je bedrijfsnaam geschikt is voor merkregistratie? #

Om te controleren of je bedrijfsnaam geschikt is voor merkregistratie, voer je eerst een merkonderzoek uit in de relevante databanken zoals die van BOIP, EUIPO en WIPO. Je controleert of er geen identieke of verwarrend gelijkaardige merken bestaan in dezelfde productklassen. Daarnaast moet je naam voldoende onderscheidend vermogen hebben en mag deze niet louter beschrijvend zijn voor je producten of diensten.

Een naam heeft onderscheidend vermogen als consumenten hem kunnen herkennen als aanduiding van jouw specifieke producten of diensten. Namen zoals “De Beste Bakker” of “Snelle Levering” zijn te beschrijvend en worden geweigerd. Ook geografische aanduidingen zonder extra elementen zijn problematisch. “Antwerps Bier” kun je bijvoorbeeld niet registreren, maar “Seefbier Antwerpen” mogelijk wel.

Bij het onderzoek kijk je niet alleen naar identieke namen, maar ook naar fonetische, visuele en conceptuele gelijkenissen. “CocaCola” en “KokaKola” zouden bijvoorbeeld als te gelijkaardig worden beschouwd. Het is verstandig om dit onderzoek door een merkgemachtigde te laten uitvoeren, omdat zij ervaring hebben met de interpretatie van onderzoeksresultaten en mogelijke conflicten kunnen inschatten. Een verkeerd geïnterpreteerd onderzoek kan leiden tot een kostbare weigering of oppositie.

Welke stappen doorloop je bij het aanvragen van een handelsmerk? #

Het aanvragen van een handelsmerk begint met het bepalen van de juiste merkklassen voor je activiteiten volgens de Nice-classificatie. Daarna vul je het aanvraagformulier in bij het BOIP (voor Benelux), EUIPO (voor EU) of WIPO (internationaal), betaal je de leges, en wordt je aanvraag gepubliceerd. Na een oppositieperiode van 2-3 maanden waarin derden bezwaar kunnen maken, wordt je merk definitief geregistreerd als er geen problemen zijn.

De eerste stap is het kiezen van de juiste klassen. Er zijn 45 klassen verdeeld over producten (1-34) en diensten (35-45). Je moet precies aangeven voor welke producten of diensten je bescherming wilt. Een restaurant valt bijvoorbeeld onder klasse 43, maar als je ook eigen sauzen verkoopt, heb je klasse 30 nodig. Elke extra klasse verhoogt de kosten, dus een goede selectie is belangrijk.

Na indiening controleert het merkenbureau je aanvraag op formele vereisten en absolute weigeringsgronden. Bij goedkeuring wordt je merk gepubliceerd in het officiële merkenblad. Vanaf dat moment hebben derden twee (Benelux) of drie (EU) maanden tijd om oppositie in te dienen als zij vinden dat jouw merk hun rechten schendt. Zonder oppositie wordt je merk definitief geregistreerd en ontvang je een certificaat.

Het hele proces duurt bij een vlotte procedure ongeveer 4-6 maanden. Bij oppositie of weigering kan dit oplopen tot meer dan een jaar. Daarom is het verstandig om de aanvraag via een IE Professional te laten verlopen. Zij kennen de valkuilen, kunnen je aanvraag optimaliseren en vertegenwoordigen je bij eventuele procedures, wat de kans op succesvolle registratie aanzienlijk verhoogt.

Hoeveel kost het om je bedrijfsnaam als merk te registreren? #

De kosten voor merkregistratie bestaan uit officiële leges die variëren per registratiegebied en het aantal klassen waarin je bescherming wilt. Voor een Benelux-registratie betaal je basisleges voor de eerste klasse, met extra kosten per toegevoegde klasse. EU-registraties en internationale aanvragen hebben hogere leges maar bieden bredere bescherming. Daarnaast kun je kiezen voor professionele begeleiding door een merkgemachtigde.

De officiële leges verschillen aanzienlijk per gebied. Een Benelux-registratie is het voordeligst voor Belgische ondernemers die vooral lokaal actief zijn. Voor bedrijven met internationale ambities is een EU-merk interessant omdat het bescherming biedt in alle 27 EU-landen tegen één tarief. De investering is hoger, maar per land gezien vaak voordeliger dan meerdere nationale registraties.

Naast de officiële kosten zijn er optionele diensten zoals een professioneel merkonderzoek, het opstellen van de waren- en dienstenlijst, en begeleiding tijdens het registratieproces. Hoewel je technisch gezien zelf een merk kunt aanvragen bij het BOIP of EUIPO, verhoogt professionele begeleiding de slagingskans aanzienlijk. Een merkgemachtigde kent de juiste formuleringen, kan strategisch adviseren over klassen en kan reageren op bezwaren van het merkenbureau.

Het is belangrijk om merkregistratie als investering te zien, niet als kost. Een geweigerd merk betekent verloren leges en mogelijk een dure naamswijziging. Professionele begeleiding voorkomt deze risico’s en bespaart vaak geld op lange termijn. Bij intellectueeleigendom.be bieden we transparante tarieven voor complete merkregistratie, inclusief onderzoek en begeleiding. Wil je weten wat de beste optie is voor jouw situatie? Neem dan contact met ons op voor persoonlijk advies.