Hoe check je of een merknaam al bestaat?

Om te controleren of een merknaam al bestaat, doorzoek je officiële merkendatabases zoals BOIP voor de Benelux, EUIPO voor Europa en WIPO voor internationale merken. Je voert een grondige zoektocht uit naar identieke én soortgelijke merken binnen relevante productklassen. Dit voorkomt juridische problemen, gedwongen naamswijzigingen en kostbare rechtszaken die kunnen ontstaan wanneer je onbewust inbreuk maakt op bestaande merkrechten.

Waarom moet je controleren of een merknaam al bestaat? #

Het controleren van een merknaam voorkomt dat je onbedoeld inbreuk maakt op bestaande merkrechten, wat kan leiden tot kostbare rechtszaken en gedwongen naamswijzigingen. Een merkhouder kan je dwingen om direct te stoppen met het gebruik van hun merk, waarbij je alle marketingmaterialen, verpakkingen en bedrijfsmiddelen moet aanpassen. De financiële gevolgen kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s aan schadevergoedingen, juridische kosten en omzetderving.

Preventieve controle beschermt je investering in merkopbouw en voorkomt dat je tijd en geld verspilt aan een naam die je niet mag gebruiken. Je bouwt immers klantvertrouwen en naamsbekendheid op rond je merk – wanneer je dit moet opgeven, verlies je niet alleen financiële middelen maar ook je marktpositie. Een grondige merkcontrole vooraf is daarom een belangrijke investering in de continuïteit van je onderneming.

Bovendien geeft een beschikbare merknaam je de mogelijkheid om zelf exclusieve rechten te verkrijgen door je merk te registreren. Dit voorkomt dat anderen jouw merknaam kunnen gebruiken en beschermt je tegen nabootsing. Het geeft je ook een sterke juridische positie wanneer je je merk wilt uitbreiden naar nieuwe markten of productcategorieën.

Waar kun je zoeken of een merknaam al geregistreerd is? #

Voor merkcontrole in de Benelux gebruik je de BOIP-database, die alle geregistreerde merken in België, Nederland en Luxemburg bevat. Het EUIPO-register toont alle Europese merkregistraties die geldig zijn in alle EU-lidstaten. Voor wereldwijde bescherming raadpleeg je de WIPO Global Brand Database, waarin internationale merkregistraties uit meer dan 70 landen zijn opgenomen. Elk register heeft zijn eigen zoekfunctionaliteiten en vereist een andere aanpak voor effectief onderzoek.

Je start je zoektocht bij het register dat relevant is voor je marktgebied. Voor een Belgische onderneming die alleen nationaal actief is, volstaat vaak een BOIP-controle. Wil je echter uitbreiden naar andere Europese landen, dan moet je ook het EUIPO-register raadplegen. Houd er rekening mee dat oudere nationale registraties mogelijk niet in alle databases verschijnen, waardoor aanvullend onderzoek nodig kan zijn.

Naast officiële registers zijn er ook commerciële databases en zoekmachines die je kunt gebruiken voor een eerste verkenning. Google, sociale media en brancheregisters geven inzicht in het feitelijk gebruik van merknamen, ook wanneer deze niet formeel geregistreerd zijn. Dit is belangrijk omdat ook niet-geregistreerde merken onder bepaalde voorwaarden bescherming kunnen genieten. Het is verstandiger om deze complexe zoektocht door een merkgemachtigde te laten uitvoeren, omdat zij toegang hebben tot professionele databases en de expertise bezitten om zoekresultaten correct te interpreteren.

Hoe voer je een effectieve merkcontrole uit? #

Een effectieve merkcontrole begint met het bepalen van de juiste merkklassen voor je producten of diensten. Het internationale classificatiesysteem van Nice verdeelt alle goederen en diensten in 45 klassen, waarbij je precies moet aangeven waarvoor je het merk wilt gebruiken. Zoek vervolgens niet alleen naar identieke merken, maar ook naar fonetisch en visueel gelijkaardige varianten die verwarring kunnen veroorzaken. Denk hierbij aan verschillende spellingen, afkortingen en samenstellingen die op jouw merknaam lijken.

Bij het zoeken moet je rekening houden met verschillende schrijfwijzen en taalvarianten. Een merk als “TechPro” kan conflicteren met “Tech-Pro”, “TekPro” of zelfs “TechProfessional”. Controleer ook beeldmerken die tekstuele elementen bevatten die op jouw naam lijken. De zoekstrategie verschilt per database: BOIP biedt geavanceerde zoekopties met wildcards en fonetische filters, terwijl EUIPO een gebruiksvriendelijke interface heeft met automatische suggesties voor gelijkaardige merken.

Het interpreteren van zoekresultaten vereist juridische kennis over merkrecht. Niet elk gevonden merk vormt automatisch een blokkade – het hangt af van de mate van overeenstemming, de relevantie van de waren of diensten, en de sterkte van het oudere merk. Een merkgemachtigde kan deze complexe beoordeling professioneel uitvoeren en adviseren over de haalbaarheid van je merkregistratie. Dit minimaliseert het risico op een geweigerde aanvraag en bespaart je tijd en kosten.

Wat zijn de valkuilen bij het controleren van merknamen? #

De grootste valkuil is het alleen zoeken naar exacte overeenkomsten zonder rekening te houden met varianten die verwarringsgevaar opleveren. Merkrecht beschermt niet alleen tegen identieke kopieën maar ook tegen gelijkaardige merken die het publiek kunnen misleiden. Het negeren van fonetische gelijkenissen, visuele overeenkomsten of conceptuele verwantschap leidt tot een onvolledige controle. Veel ondernemers onderschatten ook het belang van het controleren in aangrenzende productklassen waar uitbreiding logisch zou zijn.

Een andere veelgemaakte fout is het over het hoofd zien van niet-geregistreerde merken die toch bescherming genieten. In België kunnen handelsnamen en domeinnamen onder bepaalde voorwaarden oudere rechten vormen die je merkregistratie kunnen blokkeren. Ook het verkeerd interpreteren van merkklassen komt vaak voor – producten die voor consumenten verwant lijken, kunnen juridisch in totaal verschillende klassen vallen.

Het uitsluitend vertrouwen op gratis online tools zonder professionele interpretatie van de resultaten vormt eveneens een risico. Deze tools geven vaak onvolledige resultaten en missen de nuance die nodig is voor een betrouwbare beoordeling. Wanneer je een merk niet correct indient door onvoldoende onderzoek, wordt het geweigerd of kan het later nietig worden verklaard. Dit betekent dat je investering in merkbescherming waardeloos wordt. Een professionele merkgemachtigde voorkomt deze kostbare fouten door vakkundige classificatie en grondige controle.

Wanneer heb je professionele hulp nodig bij merkcontrole? #

Professionele hulp van een merkgemachtigde is aan te raden bij complexe merknamen die uit meerdere elementen bestaan, bij internationale registraties, of wanneer je zoekresultaten onduidelijk zijn. Ook bij merken in competitieve sectoren zoals technologie, mode of voeding is expertise belangrijk omdat de kans op conflicten groter is. Een merkgemachtigde beschikt over specialistische kennis van merkrecht, toegang tot professionele databases en ervaring met het interpreteren van zoekresultaten in juridische context.

Wanneer je twijfelt over mogelijke conflicten met bestaande merken, kan een merkgemachtigde een professioneel beschikbaarheidsonderzoek uitvoeren. Dit gaat verder dan een simpele database-check en omvat juridische analyse van verwarringsgevaar, beoordeling van de sterkte van oudere rechten, en strategisch advies over aanpassingen die je registratiekansen vergroten. Bij internationale ambities is professionele begeleiding zelfs onmisbaar, omdat elk land eigen regels en procedures kent.

De toegevoegde waarde van juridische expertise wordt vooral duidelijk bij de interpretatie van zoekresultaten en het opstellen van de merkaanvraag. Een verkeerd geformuleerde waren- en dienstenlijst kan je bescherming ernstig beperken of zelfs waardeloos maken. Merkgemachtigden weten precies hoe ze je commerciële belangen moeten vertalen naar juridisch sluitende formuleringen die optimale bescherming bieden. Wanneer je overweegt om je merk te registreren, neem dan contact op met onze specialisten voor professioneel advies over de haalbaarheid en strategie van je merkbescherming.