Auteursrecht
Wat is auteursrecht?
Het auteursrecht biedt bescherming aan de maker van een creatief werk. Deze maker of auteur is de fysieke persoon die het werk tot stand brengt. Alleen hij kan beslissen over de exploitatie van zijn werken. Het auteursrecht was in eerste instantie bedoeld voor uitgevers en schrijvers. Pas later werd van toepassing op beeldende kunstwerken, muziek, film foto’s en zelfs software. Het auteursrecht maakt samen met het merkenrecht, octoorirecht,kwekersrecht,tekeningen-en modelrecht deel uit van de intellectuele eigendomsrechten. Met deze rechten verkrijg je een monopolie en kun je elke vorm van reproductie en gebruik zonder toestemming verbieden. Een werk verkrijgt auteursrechtelijke bescherming wanneer het aan twee voorwaarden voldoet: Ten eerste moet het werk een bepaalde vorm hebben. Dit betekent dat een idee of een theorie niet auteursrechtelijk beschermd kan worden. De uitdrukking van een idee is dan wel weer beschermbaar. Denk bijvoorbeeld aan muziek, teksten, films. Een werk moet ten tweede ook origineel zijn.Dit betekent dat er sprake moet zijn van een persoonlijke stempel of een intellecutele schepping van de auteur. Als auteur heb je het exclusieve recht om je werk openbaar te maken en het exclusief recht tot verveelvoudigen (reproductierecht).Denk bijvoorbeeld aan een fotograaf die de toestemming geeft om een bepaalde foto op een website te plaatsen.Dit betekent dat de foto openbaar wordt gemaakt voor iedereen. Verveelvoudigen betekent bijvoorbeeld dat een schrijver toestemming geeft om zijn boek te kopiëren. Deze twee rechten houden in dat altijd de toestemming vereist is van de auteur wanneer zijn werk openbaar wordt gemaakt of gereproduceerd wordt. Dit geldt voor elke vorm van reproductie, papier of digitaal.
Waarop kunnen auteurs rechten krijgen?
De auteurswet verstaat onder ‘auteurswerk’ een werk van letterkunde of kunst. De auteurswet vermeldt geen lijst van wat onder deze werken verstaan kan worden. De Berner conventie heeft wel een lijst maar deze is niet limitatief. Dit betekent dat andere werken die niet in de lijst zijn opgenomen ook onder de bescherming van het auteursrecht kunnen vallen. Een werk wordt door het autersrecht beschermd wanneer het origineel is en een persoonlijke stempel van de auteur bevat.Hieronder kunnen we muziek, schilderij, software, foto, audiovisuele werken, architect, broncode, databank, film, design meubelen, gebouwen, games, kleding, kunstwerk, gedicht, krantenartikel, kunstenaar, klassieke muziek, logo, liedjes, lesmateriaal, lettertype, tekening en reclame verstaan.FAQ
Logisch dat je vragen hebt wat de rechten precies inhouden..
Daarom hebben we hier vast de meest gestelde vragen over auteursrecht op een rijtje gezet. En heb je toch nog vragen, neem dan gerust contact met ons op.Waar staat het in de wet?
Internationaal is het auteursrecht geregeld in de Berner conventie van 24 juli 1971.
Nationaal werd het auteursrecht in België geregeld in de wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten. Deze regeling werd in 2015 overgenomen in titel 5 van boek XI van het wetboek economisch recht.
Hoe lang is het geldig?
Het auteursrecht duurt 70 jaar na overlijden van de auteur.
In geval er meerdere auteurs geldt het auteursecht tot 70 jaar na overlijden van de langstlevende auteur.
Hoe werkt een licentie op auteursrecht?
Bij een licentieovereenkomst geeft de auteur een 3de persoon toestemming om bepaalde exploitatiehandelingen te stellen met betrekking tot zijn auteurswerk. Dit zal vaak beperkt zijn in tijd en voor een bepaald territorium.
Het exclusief recht tot exploitatie wordt hier opgeheven. De licentiehouder zal geen handelingen stellen die ingaan tegen de licentieoverenkomst en zal zich ook houden aan de afgesproken prijs. De auteur zal hiervoor een rustig genot garanderen van het werk.
Welke rechten heeft een auteur?
Er komen twee typen rechten toe aan de auteur, met name de vermogensrechten en de morele rechten. De vermogensrechten bevatten het reproductierechten en het openbaarmdedelingsrecht. De auteur kan beslissen om deze over te dragen aan een derde partij.Deze rechten maken het de auteur mogelijk om zijn werk te exploiteren.
De vermogensrechten zijn exclusieve rechten, dit betekent dat zonder de toestemming van de auteur een exploitatiehandeling niet kan plaatsvinden.
Het tweede type rechten zijn de morelen rechten. Hier gaat het om de persoonlijkheidsrechten van de auteur. De auteur kan naamsvermelding eisen. Dit betekent dat hij bezwaar kan maken tegen de publicatie van een werk waarin zijn naam niet vermeld werd.
Verder kan hij de naamsvermelding verbeteren en zelfs optreden tegen een wijziging die leidt tot vermining van het werk wanneer dit zijn reputatie of goede naam aantast.
Deze morele rechten zijn in beginsel niet overdraagbaar.Ze werden ingesteld om de goede naam en reputatie van de auteur te beschermen.
Wie krijgt auteursrechten als je een nieuwe huisstijl laat ontwerpen?
De maker van een creatief werkt is beschermend door het auteursrecht. Deze regel geldt ook wanneer een bepaald creatief werk tot stand wordt gebracht door een werknemer.
Dit betekent dat een werkgever niet zomaar kan eisen dat hij rechtstreeks eigenaar zou worden van de werken die tot stand worden gebracht van de door hem aangestelde creatieve werknemer.
Wil de werkgever toch eigenaar zijn van deze auteursrechten dan moet hij dit volgens de wetgever duidelijk opnemen in een arbeidsovereenkomst.
Bij het auteursrecht van computerprogramma’s en databanken geldt door het loutere bestaan van een arbeidsverhouding een vermoeden van overdracht.
Hoe kun je jouw auteursrechten beschermen?
Het recht ontstaat in de meeste landen automatisch door de creatie van een originele werk. Dit betekent dat het recht vanzelf ontstaat en dat je er niets voor hoeft te doen. Er zijn dus geen formaliteiten die vervuld moeten worden. In tegenstelling tot het merkenrecht of modelrecht hoef je hier geen kosten te maken om je monopolie te behouden. Je hoeft je dus nergens te registreren of nergens auteursrecht aan te vragen.
Hoe kun je als auteur rechten overdragen?
Het recht bestaat uit de vermogensrechten en de morele rechten.
De vermogensrechten zijn het reporductie en het openbaarmededelingsrecht.
Deze kan de auteur ovedragen aan een 3 de partij.
De morele rechten zijn de persoonlijkheidsrechten die betrekking hebben op de reputatie en de goede naam van de auteur. Deze zijn in principe niet overdraagbaar.
Hoe kun je auteursrechten erven?
Het auteursrecht is geldig tot 70 jaar na overlijden van de auteur. De vermogensrechten van de auteur blijven ook tot 70 jaar na overlijden van de auteur gelden. Deze rechten kunnen in deze periode beheerd worden door de erfgenamen van de auteur.
De morele rechten verdwijnen bij overlijden van de auteur tenzij de auteur hierover een regeling heeft getrofffen in zijn testament.Het is dus aangeraden dat je als auteur apart een regeling voorziet voor deze morele rechten.Deze doven anders automatisch uit bij het overlijden van de auteur.
Hoe werken deze rechten in het publiek domein?
Het auteursrecht is geldig tot 70 jaar na overlijden van de auteur. Deze termijn wordt berekend vanaf 1 januari van het jaar volgend op het overlijden.Na deze periode valt het werk dus in het publiek domein en kan het dus door iedereen vrij gebruikt worden.
Morele rechten vervalen ook 70 jaar na overlijden van de auteur, maar wanneer de auteur hier niets over vermeld heeft, vervallen deze al bij overlijden van de auteur.
De vermogensrechten kunnen tot 70 jaar na overlijden van de auteur beheerd worden door de erfgenamen.
Kunnen dieren rechten als waren zij auteur verkrijgen?
Naast het auteursrecht bestaat ook nog het portretrecht of het recht op afbeelding. Dit is het recht die de geportreteerde heeft om zich al dan niet te verzetten tegen de publicatie van de foto of afbeelding waarop zij te zien zijn.
Hoewel de fotograaf beschikt over het auteursrecht, zal deze toch altijd de toestemming van de geportreerde moeten verkrijgen om zijn werk te publiceren.
Dieren zijn geen mensen en hebben daarom geen auteursrecht en ook geen portretrecht.
Denk bijvoorbeeld aan de bekende selfie van de aap of de zaak van het lachend paard.
Hoe verhoudt het auteursrecht zich tot het citaatrecht?
Het citaatrecht betekent dat je van een auteursrechtelijk werk korte stukken overneemt in je eigen werk. De naam van de auteur moet in dit geval correct vermeld worden in de bronvermelding. Dit kan bijvoorbeeld in het kader van onderwijs of wetenschap.
